LAPORAN LATIHAN INDUSTRI JOANES J. MOHD SHAHRUL H. LS SURVEY CONSULTANT SDN BHD KUCHING SARAWAK BUMI KENYALANG

Transcription

1 LAPORAN LATIHAN INDUSTRI JOANES J. MOHD SHAHRUL H. LS SURVEY CONSULTANT SDN BHD KUCHING SARAWAK BUMI KENYALANG

2 BIODATA PENULIS Joanes J. Mohd Shahrul H. No. ID B13GH0049 B13GH0050 Tahun Pengajian 3 SGHU Program Ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan (Geomatik) Fakulti Geoinformasi dan Harta Tanah Tempoh Latihan 23 Februari Mac 2015 (Ibu Pejabat JUPEM) 9 Mac Mei 2015 (LS Survey Consultant Sdn Bhd) Alamat Nanga Geremai Kampung Hulu Spaoh Bandar Kanowit Spaoh Poskod Negeri Sarawak Sarawak jjoanes2@live.utm.my mshahrul27@live.utm.my

3 LAPORAN LATIHAN INDUSTRI OLEH MOHD SHAHRUL H. JOANES J. DI LS SURVEY CONSULTANTS SDN BHD No. 10, 3 rd Floor, Jalan Simpang Tiga, Kuching Sarawak Bumi Kenyalang Laporan Latihan Industri ini dikemukakan kepada Fakulti Geoinformasi Dan Harta Tanah sebagai memenuhi sebahagian dari syarat penganugerahan ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan (Geomatik) UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA MAC 2015

4 PENGAKUAN Kami akui bahawa laporan ini adalah hasil karya kami sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah kami jelaskan sumbernya. Tandatangan :... Nama :... MOHD SHAHRUL H. No. Pendaftaran :... B13GH0050 Tandatangan Nama No. Pendaftaran :... JOANES J. :... :... B13GH0049 ii

5 PENGESAHAN PENYELIA FIRMA Saya akui bahawa laporan ini adalah hasil usaha mahasiswa sendiri kecuali pada bahagian-bahagian yang dilampirkan dari sumber serta fakta yang telah dinyatakan yang berkaitan daripada firma Tandatangan :... Nama Penyelia :... Sr VALENTINE LIAW AIK SIN 25 MEI 2015 Tarikh :... iii

6 PENGESAHAN PENYELIA FAKULTI Saya/Kami akui bahawa telah membaca laporan ini dan pada pandangan saya/kami laporan ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti sebagai sebahagian syarat penganugerahan ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan (Geomatik) Tandatangan :... Sr DR AMI HASSAN MD DIN Nama Penyelia : JUN 2015 Tarikh :... Tandatangan :... Sr HAJI ZAINAL ABIDIN MD SOM Nama Penyelia : JUN 2015 Tarikh :... iv

7 KANDUNGAN BAB KANDUNGAN MUKA SURAT JUDUL PENGAKUAN PENGESAHAN PENYELIA FIRMA PENGESAHAN PENYELIA FAKULTI KANDUNGAN SENARAI ISTILAH SENARAI SINGKATAN SENARAI LAMPIRAN i ii iii iv v ix x xi 1 PENGENALAN 1.1 Pendahuluan Penghargaan kepada AJK Penyeliaan Latihan Industri Penghargaan kepada JUPEM Penghargaan kepada LS Survey Consultants Sdn Bhd Penerangan Ringkas Mengenai JUPEM Penerangan Ringkas Mengenai Firma Juruukur Tanah Berlesen 6 2 LATIHAN DI JUPEM 2.1 Bahagian Ukur Geodetik Bahagian Kartografi dan GIS Bahagian Pangkalan Data Geospatial Negara Bahagian Ehwal Persempadanan Bahagian Pemetaan Utiliti 34 v

8 2.6 Bahagian Geospatial Pertahanan Bahagian Dasar dan Penyelarasan Pemetaan Bahagian Pemetaan Topografi Semenanjung 40 3 LATIHAN DI FIRMA JURUUKUR TANAH BERLESEN 3.1 Ukur Perimeter (NCR) Latar Belakang Projek Objektif Projek Tujuan Carta Alir Projek Carta Organisasi Projek Program Kerja Spesifikasi Instrumen Survey Origin (Datum) Prosedur Ukur Perimeter Prosedur upgrading PC Survey Pemprosesan Data Hasil Kesimpulan Ukur Perimeter (Subdivision) Tujuan Carta Alir Projek Carta Organisasi Projek Program Kerja Spesifikasi Instrumen Survey Origin (Datum) Prosedur Kerja Pemprosesan Data Hasil 165 vi

9 Kesimpulan Topografi dan Butiran Tujuan Carta Alir Projek Carta Organisasi Projek Program Kerja Spesifikasi Instrumen Survey Origin (Datum) Prosedur Kerja Pemprosesan Data Hasil Kesimpulan Topografi dan Kiraan Isipadu Tujuan Carta Alir Projek Carta Organisasi Projek Program Kerja Spesifikasi Instrumen Survey Origin (Datum) Prosedur Kerja Pemprosesan Data Hasil Kesimpulan As Built Survey Tujuan Carta Alir Projek Carta Organisasi Projek Program Kerja Spesifikasi Instrumen Survey Origin (Datum) Prosedur Kerja 139 vii

10 3.4.8 Pemprosesan Data Hasil Kesimpulan PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN RUJUKAN LAMPIRAN 157 viii

11 SENARAI ISTILAH Bahasa Inggeris Bahasa Melayu Backsight - Pandangan Belakang Foresight - Pandangan Hadapan Connection - Ikatan Datum - Titik Rujukan Levelling - Ukur Aras Linear - Tikaian Lurus Traverse - Trabas Prism - Prisma Pole - Mini Prisma Perimeter - Ukur Keliling Subdivision - Pecah Bahagi Section - Seksyen Cross Section - Seksyen Lintas Long Section - Seksyen Panjang Native Customary Rights - Hak Adat Bumiputera ix

12 SENARAI SINGKATAN Sr - Juruukur (Surveyor) DR - Doktor Falsafah (Doctor of Philosohpy) TT - Trabas Tellurometer (Tellurometer Traverse) STG - Trabas Piawai Geodimeter (Geodimeter Standard Traverse ) SS - Titik Ukur Piawai (Standard Survey Divisional) TBM - Batu Aras Sementara (Temporary Bench Mark) OBP - Batu Sempadan Lama (Old Boundary Point) NBP - Batu Sempadan Baru (New Boundary Point) OPKT - Piket Lama (Old Piket) STN - Stesen (Station) CP - Titik Campak (Check Point) CH - Chainage (Chainage) CL - Titik Tengah (Center Line) GL - Aras Tanah (Ground Level) ED - Parit Tanah (Earth Draine) CD - Parit Simen (Concrete Draine) IL - Aras Titik Tengah (Invert Level) RL - Aras Laras (Reduce Level) GPS - Sistem Penentududukan Satelit (Global Positioning System) x

13 SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN PERKARA MUKA SURAT A Latihan di JUPEM 157 B Suasana di LS Survey Consultant Sdn Bhd 158 C Projek 1 Ukur Perimeter NCR Sekuau 163 Projek 2 Ukur Perimeter (Subdivision) LOT 448 Santubong 165 Projek 3Topografi dan Butiran LOT 614 Sadong Jaya 166 Projek 4 Topografi dan Kiraan Isipadu KOT 4278 Landeh 167 Projek 5 As Built Survey Jalan Ng. Ngungn/ Jagau/Ulu Ngemah/ Jagoi 168 D Kadaster Di Sarawak 169 Spesifikasi Pengukuran Datum Ukur 170 Spesifikasi Kelas Ukur 171 Kos Siling Perkhidmatan 172 xi

14 BAB 1: PENGENALAN 1.1 Pendahuluan Latihan industri adalah diwajibkan kepada setiap pelajar sebagai memenuhi sebahagian syarat penganugerahan ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan (Geomatik). Latihan ini bertujuan bagi melahirkan graduan yang akan mempunyai asas kukuh dan pendedahan pengalaman kepada alam pekerjaan yang sebenar. Bagi sesi 2014/2015, latihan ini akan dijalani selama selama 18 minggu iaitu bermula pada 23 Februari 2015 hingga 6 Jun Diantara objektif latihan industri untuk : i. Mendedahkan pelajar kepada alam pekerjaan yang sebenar ii. Melatih pelajar dalam pelbagai aspek profesion kejuruteraan geomatik iii. Meningkatkan kemahiran teknikal pelajar dalam kerja-kerja pengukuran Maka, latihan industri ini penting kepada pelajar bagi mengembangkan serta mempertingkatkan kemahiran teknikal yang diperlukan di dalam industri kejuruteraan geomatik. Disamping itu, pendedahan kepada alam pekerjaan ini akan dapat membantu pelajar dalam pelbagai aspek seperti mental, fizikal dan sosial.

15 1.2 Penghargaan kepada AJK Penyeliaan Latihan Industri Sekalung penghargaan ingin sekali diucapkan kepada Ahli Jawatankuasa Latihan Industri Sesi 2014/2015 Program Sarjana Muda Kejuruteraan (Geomatik) dari Fakulti Geoinformasi dan Harta Tanah diatas pelaksanaan skop latihan industri yang diberikan. Dimana keperluan latihan industri bagi pelajar penting kerana kemampuan latihan industri di dalam mendedahkan alam pekerjaaan yang sebenar. Dengan ini kami mengucapkan terima kasih di atas lawatan serta nasihat daripada Ahli Jawatankuasa Latihan Industri Sesi 2014/2015 iaitu DR. Haji Zulkarnian Mat Amin. Dimana lawatan beliau untuk penilaian sesi pertama pada 23 Mac 2015 bagi menyemak dan mengenalpasti keadaan serta situasi pelajar di tempat latihan yang dijalani. Disamping itu, lawatan untuk penilaian sesi kedua oleh Sr Haji Mohamad Saupi Bin Che Awang sendiri yang juga merupakan selaku Pengerusi Jawatankuasa Latihan Industri Sesi 2014/2015. Lawatan oleh beliau pada 13 Mei 2015 banyak menekankan mengenai buku log dan penulisan laporan akhir latihan industri pelajar. Sehubungan dengan itu, penulis bersama juga ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada kakitangan serta pihak Jabatan Geoinformasi dan Harta Tanah diatas sokongan kerjasama pengurusan dan pentadbiran dalam latihan industri ini. 2

16 1.3 Penghargaan kepada JUPEM Ucapan penghargaan ditujukan kepada Ibu Pejabat Jabatan Ukur dan Pemetaan (JUPEM) Kuala Lumpur diatas kerjasama bagi memberikan pendedahan industri kepada pelajar Sarjana Muda Kejuruteraan Geomatik sesi 2014/2015 yang bermula pada 23 Februari 2015 sehingga 6 Mac Pertama sekali, ucapan ribuan terima kasih kepada En. Wan Anuar selaku Penyelia daripada JUPEM bagi skop latihan seminar. Disamping itu, ucapan penghargaan turut ditujukan kepada kakitangan dan seluruh tenaga kerja Ibu Pejabat JUPEM kerana kesudian menerima kehadiran pelajar Tahun 3SGHU Universiti Teknologi Malaysia (UTM) bagi menjalani latihan industri. Latihan industri yang dijalankan di JUPEM bertujuan untuk memantapkan ilmu dan pengetahuan pelajar mengenai teknologi-teknologi terkini yang digunakan oleh agensi utama kerajaan dalam bidang kejuruteraan geomatik. Ini penting bagi pelajar untuk peka akan perkembangan operasi, pelaksanaan dasar, hal-ehwal keperluan pentadbiran negara yang berkaitan perkhidmatan JUPEM. Diharap kerjasama diantara agensi kerajaan seperti JUPEM dan UTM sebagai institusi pendidikan dapat diteruskan bagi meningkatkan mutu perkhidmatan. Selain itu, kerjasama yang baik diantara pelbagai pihak dapat membantu bagi melahirkan graduan yang berkualiti dan berkemahiran selaras menepati keperluan pasaran industri di negara ini. 3

17 1.4 Penghargaan kepada LS Survey Consultant Sdn. Bhd. Setinggi penghargaan diberikan kepada Sr Valentine Liaw Aik Sin dan Sr Lucas Lai Siet Chong, selaku pengarah urusan bersama LS Survey Consultant Sdn. Bhd. diatas kesudian kalian menerima kami untuk menjalani latihan industri di firma. Selain itu, jutaan penghargaan dirakamkan kepada staff kakitangan Seksyen Ukur iaitu En Chen Boon Leong, En Liew Ngiong Shin, En. Low Boh Boh, En. Nasir Asis serta En. Lintan Bin Asaat diatas bimbingan, dorongan, dan kerjasama yang diberikan kepada kami semasa latihan dijalani di firma ini. Kesudian berkongsi pengalaman mereka kepada kami sepanjang latihan industri ini amat dihargai. Disamping itu, terima kasih juga kepada kakitangan Seksyen Pelan iaitu Jenob Anak Geea, Chen Kiaw Yin dan Nurul Adawiyah yang telah banyak memberi nasihat dan tunjuk ajar dalam pemprosesan data dan penghasilan pelan serta hitungan. Akhir sekali, tidak ketinggalan juga kami ucapkan terima kasih atas kerjasama semua pihak yang terlibat secara langsung atau tidak langsung bagi menjayakan latihan ini. Sekian, terima kasih. 4

18 1.5 Penerangan Ringkas Mengenai JUPEM Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM) merupakan antara agensi kerajaan tertua di Malaysia di mana aktiviti-aktiviti pengukuran sudah bermula pada tahun 1885 dengan tertubuhnya Jabatan Ukur Negeri Johor. JUPEM adalah antara agensi kerajaan perintis di Malaysia dan diletakkan di bawah Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar. JUPEM berperanan sebagai penasihat strategik kepada kerajaan dan merupakan pihak berkuasa dalam bidang perkhidmatan ukur dan pemetaan secara pengurusan data geospatial. Pada tahun 1885 sehingga 1957, Jabatan-Jabatan Ukur Negeri dan Topografi telah ditubuhkan sehingga membawa kepada penyatuan secara berperingkat kepada satu organisasi pusat seperti hari ini. Pada tahun 1965, kerajaan telah meluluskan penubuhan Direktorat Pemetaan Negara Malaysia dengan mandat mengendalikan kerja-kerja ukur, pemetaan, topografi dan geodesi. Maka sehingga kini, jabatan ini telah diwujudkan di seluruh malaysia bagi menjalankan aktiviti ukur dan pemetaan. Penubuhan Jabatan diteruskan dengan penubuhan JUPEM Sabah (1983), JUPEM Wilayah Persekutuan Labuan (1984), JUPEM Sarawak (1989) dan diakhiri dengan penubuhan JUPEM Perlis pada tahun JUPEM bertanggungjawab dalam memacu pembangunan negara dan berfungsi sebagai penasihat kerajaan dalam bidang ukur dan pemetaan disamping menjalankan kerja-kerja pengukuran dan pemetaan sebagai asas pembangunan sosio ekonomi dan kedaulatan negara. Sejak penubuhannya, JUPEM telah berkembang dan menghasilkan pelbagai inovasi serta kreativiti bagi mengaplikasikan teknologi di dalam aktiviti pengutipan data, pemprosesan data, storan data dan sistem penyampaian data. Sehubungan dengan itu, sebagai persiapan bagi menghadapi anjakan paradigma dan pengurusan sejajar dengan beban kerja yang semakin meningkat agar seimbang dengan tanggungjawab dan peranannya yang semakin mencabar. 5

19 Visi Menjadikan JUPEM terbilang dalam Perkhidmatan Ukur dan Pemetaan serta pengurusan data geospatial bagi memenuhi wawasan negara Misi Motto Menyediakan Perkhidmatan Ukur dan Pemetaan serta pengurusan data geospatial yang berkualiti melalui sistem terbaik, sumber manusia yang kompeten dan persekitaran kerja yang kondusif Pemacu Kesejahteraan Rakyat dan Pembangunan Negara Dasar Kualiti JUPEM komited kepada pemberian perkhidmatan ukur kadaster dan pemetaan serta penyebaran maklumat geografi yang berkualiti mengikut standard yang ditetapkan dan kepada usaha penambahbaikan yang berterusan bagi memenuhi kehendak pelanggan 6

20 Rajah 1.1 Wisma JUPEM dan Bangunan Ukur Objektif JUPEM : a) Memastikan produk dan perkhidmatan ukur kadaster dan pemetaan menepati sistem kualiti serta memenuhi keperluan pelanggan; b) Memastikan pewujudan dan penyelenggaraan Pangkalan Data Ukur Kadaster dan Pemetaan yang kemaskini dan berkualiti bagi memenuhi keperluan infrastruktur data geospatial negara; c) Menjadikan JUPEM pusat kecemerlangan dan rujukan dalam bidang ukur kadaster dan pemetaan; d) Memastikan penentuan, penandaan dan pengukuran sempadan negeri dan antarabangsa memenuhi keperluan pentadbiran negeri serta menjamin kedaulatan negara. 7

21 Fungsi JUPEM : a) Menasihati Kerajaan dalam bidang ukur kadaster dan pemetaan serta persempadanan negeri dan antarabangsa. b) Menyediakan maklumat ukur kadaster secara lengkap dan kekal untuk tujuan pengeluaran hakmilik tanah strata dan statrum. c) Menguruskan pangkalan data ukur kadaster dan pemetaan dengan efisien. d) Menerbitkan peta-peta topografi, kadaster, tematik dan utiliti untuk tujuan perancangan, pengurusan sumber asli, pemuliharaan alam sekitar, pembangunan, pemantauan dan keselamatan. e) Menyediakan insfrastruktur geodetik bagi ukuran kadaster, pemetaan, kejuruteraan dan kajian saintifik. 8

22 1.6 Penerangan Ringkas Mengenai Firma Juruukur Tanah Berlesen Firma LS Survey Consultant Sdn. Bhd. didaftarkan pada 23 November 1993 dengan tujuan memberi perkhidmatan mengenai tanah di Sarawak. Maka, firma ini menubuhkan pejabat induknya sendiri di Jalan Simpang Tiga, Kuching Sarawak. Firma ini diuruskan oleh dua (2) Pengarah Urusan bersama, dimana merupakan Juruukur Tanah Berlesen Sarawak. Rajah 1.2 Pejabat LS Survey Consultant Sdn. Bhd. Sejarah penubuhan firma ini dimulai dengan Sr Lucas Lai Siet Chong dimana beliau ditauliahkan sebagai Juruukur Tanah Berlesen dengan No. Pendaftaran 031 pada tahun 1993 dan membentuk firma dengan diberi nama LS Survey Consultants dalam bulan September Pada akhir September 2005, Sr Valentine Liaw Aik Sin menjadi rakan kongsi beliau dengan bahagian sama rata selepas bersara daripada Jabatan Tanah Dan Survey Sarawak pada 30 Ogos

23 1.6.1 Alamat : No. 10, Tingkat 3 Jalan Simpang Tiga Kuching Sarawak. Tel : Fax : ls_survey@hotmail.com Perkhidmatan : Firma ini melaksanakan pelbagai kerja-kerja yang berkaitan dengan pembangunan tanah, kadaster,hakmilik strata, kejuruteraan, pengairan, topografi dan Global Positioning System (GPS). a. Perkhidmatan pembangunan tanah termasuklah pengabungan dan pecah bahagi tanah. Selain itu menyediakan permohonan dan perhubungan mengenai pentadbiran tanah. b. Pengukuran kadaster melibatkan pecah bahagian, pecah sempadan, hakmilik strata dan ukur perimeter. c. Bagi kejuruteraan, termasuklah ukur butiran di tapak binaan. Disamping itu juga melibatkan diri di dalam kerja-kerja pengukuran pembinaan jalan bagi Jabatan Kerja Raya dan SALCRA. d. Kerja pengairan dan perparitan ini merupakan kerja-kerja pengukuran saluran paip bagi Jabatan Saliran dan Pengairan dan Lembaga Air. e. Kerja GPS untuk membuat cerapan titik kawalan bagi kerja-kerja ukur kadaster dan topografi. 10

24 1.6.3 Curiculum Vitae : Nama : Sr Valentine Liaw Aik Sin No. IC : K / Tarikh Lahir : 11 Oktober 1960 Tempat Lahir : Kuching Jawatan : Managing Director Warganegara : Malaysia Pendidikan : Bachelor of Applied Science in Surveying Royal Melbourne Institute of Technology Kelulusan Profesional : 1. Licensed Land Surveyor, Sarawak Registration No Juruukur Bertauliah berdaftar Pihak Berkuasa Negeri SPA Reg. No. 007/ Ahli Lembaga Juruukur Tanah Sarawak ( ) Anugerah : 1. Pingat Perkhidmatan Awam Pingat Perkhidmatan Bakti (Perak), P.P.B. Anugerah oleh Kerajaan Sarawak Darjah Gemilang Bintang Kenyalang Sarawak, Pegawai Bintang Kenyalang, P.B.K. Anugerah oleh Kerajaan Sarawak 2000 Pengalaman : 01 Ogos 1984 Dilantik sebagai Juruukur di Jabatan Tanah Dan Survei Sarawak Ogos Mei 1990 Juruukur di Bahagian Sri Aman 11

25 Pengalaman : Perlantikan Penguasa Jun 1990 Dis 1995 Januari 1996 Nov 1999 Penguasa di Bahagian Kapit Penguasa di Bahagian Limbang Perlantikan Penguasa Kanan Dis 1999 Mac 2002 Penguasa Kanan di Bahagian Sibu Mac 2002 April 2003 Penguasa Kanan di Bahagian Mukah April 2003 Ogos 2004 Pengusas Kanan di Bahagian Kuching Ogos 2004 Ogos 2005 Penguasa Kanan di Ibu Pejabat Jabatan Tanah Dan Survey Sarawak Pencen 30 Ogos 2005 Bersara daripada Perkhidmatan Awam LS Survey Consultant Sdn Bhd September 2005 Menjadi rakan kongsi LS Survey Consultant Sdn. Bhd. sebagai Managing Director Rajah 1.3 Pejabat Sr Valentine Liaw Aik Sin 12

26 Curiculum Vitae : Nama : Sr Lucas Lai Siet Chong No. IC : K / Tarikh Lahir : 24 Mei 1963 Tempat Lahir : Kuching Jawatan : Managing Director Warganegara : Malaysia Pendidikan : Bachelor of Applied Science (Surveying and Mapping) Curtin University of Technology Kelulusan Profesional : 1. Licensed Land Surveyor, Sarawak Registration No Juruukur Bertauliah berdaftar Pihak Berkuasa Negeri SPA Reg. No. 045/99 Pengalaman : April 1986 Dis 1993 Surveyor di firma Juruukur Tanah Berlesen Projek Dikendalikan: - Subdivision bagi tanah pertanian, tempatan, tanah komersial dan industri - Ukur kawalan bagi pembinaan jalan raya - Topografi dan butiran bagi projek lapangan - Perparitan dan pipeline September 1993 Membuka firma LS Survey Consultant Sdn. Bhd. 13

27 1.6.4 Carta Organisasi Managing Director Sr Lucas Lai Siet Chong Sr Valentine Liaw Aik Sin Senior Surveyor Chen Boon Leong Clerk Elizabeth Goh Drafting Jenob Anak Geea Chen Kiaw Yin Nurul Adawiyah Survey Assistants Tony Jimen Chen Khian Fong Liew Ngiong Shin Lintan Asaat Low Boh Boh Nasir Asis Laborers Mario Ak Kempas Roland Ak Awin Wayne Ak Kuan Markkline Imau Radi Ak Gundor Lincoln Ak Ego Tracy Ak Klip Latip Ak Kiat Rosley Ak Manjah Chen Ah Ain 14

28 BAB 2: LATIHAN DI JUPEM 2.1 Pengenalan Latihan industri di Jabatan Ukur Dan Pemetaan (JUPEM) bermula pada 23 Februari 2015 sehingga 6 Mac 2015 sebagai sebahagian skop latihan yang dijalani. Latihan ini bertujuan mendedahkan pelajar kepada agensi kerajaan utama di dalam bidang Kejuruteraan (Geomatik). Objektif latihan industri di JUPEM : i. Pelajar dapat mengenalpasti akan perlaksanaan dan operasi setiap bahagian yang terdapat di JUPEM ii. Pelajar akan diberi pendedahan penggunaan teknologi dan perisian yang terkini digunakan di unit-unit berkaitan JUPEM Maka, pihak Universiti mengharapkan agar agensi seperti JUPEM dapat memberi asas yang kukuh kepada pelajar berhubung dengan industri pemetaan. Ini selaras pada penilaian latihan industri, dimana skop seminar SGHU 3903 dilaksanakan dengan jayanya.

29 Tarikh : 23 Februari 2015 Taklimat Masa : 0830am 0900pm Taklimat Oleh : En. Wan Anuar Fadzli Wan Mat Arif, En. Saidin Zakaria Tempat : Bahagian Perancangan Dan Korporat i. Semua pelajar 3SGHU melapor diri di Bahagian Perancangan Dan Koporat. ii. Dimana telah diberi taklimat di Tingkat 13, Wisma JUPEM dimana pelajar telah diberitahu awal tentang peraturan dan larangan ketika berada di dalam bangunan serta kawasan JUPEM. iii. Pelajar dibagi pas dan punch card bagi merekodkan masa masuk dan keluar pelajar ketika berada di JUPEM iv. Pelajar dibahagikan kepada 5 kumpulan untuk setiap Bahagian-Bahagian di Ibu Pejabat JUPEM. v. Penulis bersama telah diletakkan di dalam Kumpulan Dua(2); dimana Jadual seperti : - Tarikh Bahagian 23 Feb 24 Feb Ukur Geodetik 25 Feb - 26 Feb Kartografi Dan G.I.S 27 Feb 02 Mac Pangkalan Data Geospatial Negara 02 Mac Ehwal Persempadanan 03 Mac Pemetaan Utiliti 04 Mac Geospatial Pertahanan Dasar Dan Penyelarasan Pemetaan 05 Mac 6 Mac Pemetaan Topografi Semenanjung Jadual 2.1 Kumpulan Dua (2) bagi setiap Bahagian JUPEM 17

30 BAHAGIAN UKUR GEODETIK Tarikh : 23 Februari 2015 Masa : 0830am 0930am Seminar Pengenalan Bahagian Ukur Geodetik Fungsi : i. Mengawalselia kerja GPS Jaringan Saintifik Geodetik dan koordinat stesen-stesen terabas piawai ii. Melaksanakan kerja-kerja dan penyediaan prasarana ukuran aras jitu dan ukuran graviti iii. Menubuh, mengoperasi dan menyelenggara MyRTKnet iv. Melaksanakan pembinaan, operasi dan penyelenggaraan stasen-stesen air pasang surut serta bertanggungjawab menerbitkan Buku Ramalan Air Pasang Surut dan Rekod Cerapan Air Pasang Surut setiap tahun. Carta Organsisasi : Bahagian Geodesi Perkhidmatan & Penyelarasan Insfrastruktur Rujukan Tegak Insfrastruktur Rujukan Spatial Graviti & Falak 18

31 Produk : i. Membekalkan kawalan ufuk bagi kerja pengukuran kaedah GPS ii. Membekalkan Buku Rekod Cerapan dan Jadual Ramalan Air Pasang Surut iii. Menyediakan Data Rukyah iv. Maklumat transformasi koordinat a) Seksyen Perkhidmatan dan Penyelarasan Cawangan : Pentadbiran dan Pengurusan Penceramah : En. Wan Kamel Wan Hussain Perkhidmatan i. Menyelenggara dan mengemaskini sistem fail pengurusan pentadbiran dan kewangan yang lebih efisien ii. Menyedia laporan-laporan kemajuan perjawatan, carta organisasi, pengisthiyaran harta dan tatatertib iii. Menyediakan latihan tenaga dan kemahiran Cawangan Penceramah : Projek Khas dan Konsultansasi : En. Khairul Khushairi Khalil Perkhidmatan i. Menyelenggara dan urusetia cerapan GPS bagi penubuhan titik-titik kawalan ukuran penandaan dan penyelenggaraan : o Sempadan Antarabangsa o Sempadan Negeri 19

32 o Sistem Kadaster Berkoordinat o Penambaikan model geoid, MyGEOID ii. Melaksanakan ukuran hidrografi bagi penentuan sempadan antarabangsa dan negeri iii. Melaksanakan pemprosesan dan pelarasan awalan ukuran GPS bagi kebolehcayaan data yang dicerap iv. Menyokong bagi teknikal Pemetaan Utiliti v. Merancang kerja ukuran GPS levelling bagi tujuan Height Modernization Produk i. Pengukuran Persempadanan Malaysia-Indonesia Rajah

33 b) Seksyen Graviti & Falak Cawangan : Graviti Penceramah : En. Farihan Amzah Perkhidmatan i. Membuat ukur graviti di lapangan dengan menggunakan kaedah terestial dan airbone ii. Melakukan penentuan bagi geoid iii. Membantu bagi carigali minyak iv. Membantu cari bahan mineral Instrumen Absolute Gravity Relative Gravity 21

34 Produk Pada tahun 2003, JUPEM telah melaksanakan projek Airbone Gravity Survey & Geoid Determination Project dibawah RMK -8 Rajah 2.2 Model Geoid Semenanjung Rajah 2.3 Model Geoid Sarawak dan Sabah 22

35 Cawangan : Falak Penceramah : En. Shah Yumi Mawi Perkhidmatan i. Membuat cerapan hilal ii. Membuat penentuan awal puasa iii. Penentuan Hari raya (Ramadan, Syawal, Zulhijjarah) iv. Menentukan arah kiblat (surau, masjid) v. Penentuan Waktu Solat dan Waktu ijtimak vi. Penentuan bagi Bulan Islam Produk Rajah 2.4 Menunjukkan 24 stesen cerapan rasmi hilal 23

36 Rajah 2.5 Menunjukkan 3 stesen cerapan hilal di Sarawak dan 2 stesen cerapan hilal di Sabah c) Seksyen Infrastruktur Rujukan Tegak Penceramah : En. Khairul Fahmi Mansor Perkhidmatan i. Merancang, mengumpul, memproses dan menganalisa serta mendokumentasikan semua kerja-kerja kawalan tegak merangkumi ukuran aras dan cerapan air pasang surut mengikut spesifikasi ii. Menjalankan penyelidikan terhadap fenomena air pasang surut iii. Menentukan perbezaan aras bagi mendapatkan ketinggian yang jitu dari masa ke semasa 24

37 Instrumen Rajah 2.6 Menunjukkan jenis tide gauge DFT-3 Produk Rajah 2.7 Menunjukkan Stesen Tolok Air Pasang Surut (STAPS); 11 di Semenanjung, 3 di Sarawak dan 6 di Sabah 25

38 BAHAGIAN KARTOGRAFI DAN GIS Tarikh : Februari 2015 Masa : 0800am 0430pm Seminar Pengenalan Bahagian Kartografi dan GIS Fungsi : i. Mengeluarkan peta-peta kepada awam ii. Mengeluarkan peta-peta bagi kegunaan ketenteraan Carta Organsisasi : Bahagian Kartografi & GIS Penerbitan Data Geospatial Percetakan Produk i. Peta-peta tematik seperti peta Daerah, peta Negeri, peta Fizikal, peta JKR, peta pilihanraya, peta pulau, peta peperiksaan dan peta politikal ii. Peta-peta kegunaan ketenteraan iii. emap, WebMap, eatlas iv. Buletin Ukur 26

39 a) Seksyen Penerbitan Unit : Penyeliaan Penceramah : En. Fauzi Abdullah Perkhidmatan i. Mengurus, merekod, memantau pergerakan kerja dan menyediakan laporan ii. Menerima data daripada Bahagian Pangkalan Data Geospatial Negara. iii. Coding ataupun piawai menggunakan rujukan dari MS1759 Software i. Adobe Phtoshop ii. Geomedia Proffesional Unit : Peta Elektronik (emap) Penceramah : En. Mohd Samsul Mohd Sam Produk - emap suatu produk peta yang dihasilkan bagi standalone tanpa internet Software i. Flash ii. Publish iii. Mapcreator Proffesional 27

40 Unit : Peta Web (WebMap) Penceramah : Pn. Norhayati Bt Mohamad Produk WebMap - Suatu penyampaian peta dan maklumat berasaskan web yang boleh diakses. - Keupayaannya menyamai google maps (seperti download raw data, navigasi, searching location) - Merupakan jaringan GIS yang ready sepenuhnya diperlukan Software i. Geomedia Proffesional ii. Publish Unit : Peta Topografi Penceramah : Pn. Norzillah Bt Jafri Produk Peta topografi Software i. Mercator Proffesional ii. ESKO PACKEDGE 28

41 Unit : Peta Tematik Penceramah : En. Zulkifli Awang Hamat Produk i. Penerbitan peta-peta MY5030 (Semenanjung) MY5130 (Sarawak & Sabah) ii. Peta TERHAD dan Awam b) Seksyen Percetakan Penceramah : En. Zahiruddin, En. Abdul Aziz Produk i. Menghasilkan peta dengan mesin-mesin cetak ii. Peta TERHAD dicetak dengan 6 warna yang special color bagi penampakan pada waktu gelap manakala iii. untuk awam 4 warna iaitu cyan, yellow, magenta dan hitam. 29

42 BAHAGIAN PANGKALAN DATA GEOSPATIAL NEGARA Tarikh : 27 Feb 02 March Masa : 0800am 0430pm Seminar Pengenalan Bahagian Pangkalan Data Geospatial Negara Fungsi : i. Menghasilkan perkhidmatan dan produk-produk yang memenuhi Integrated Service Oriented Architecture (ISOA) Governance ii. Menjalanakan penyelidikan dan analisis GIS bagi keperluan Jabatan, agensiagensi kerajaan, swasta dan orang awam iii. Menjalankan kajian keperluan pengguna terhadap produk-produk dan perkhidmatan GIS dan pemetaan iv. Melaksanakan projek-projek pembangunan dan menjalankan ujian-ujian sistem dan produk v. Menjalankan perkongsian pintar dengan agensi-agensi yang lain Carta Organisasi : Bahagian Pangkalan Data Geospatial Negara Penyelidikan & Pengeluaran Produk GIS Pengurusan Maklumat & Pembangunan Sistem Pembangunan Data Geospatial Kawalan Kualiti 30

43 Produk i. Imej fotoudara terlaras ii. DSM iii. DTM iv. Ortofoto v. Peta Ortofoto a) Seksyen Penyelidikan Geospatial & Produk GIS Penceramah : En. Mohd Asmazi Mohd Yazid Perkhidmatan i. Menjalankan penyelidikan dan analisis GIS bagi keperluan jabatan, swasta serta awam ii. Menjalankan kajian keperluan pengguna terhadap roduk-produk dan perkhidmatan GIS dan pemetaan iii. Data-data topografi diperluan segera oleh tentera Instrumen/Software i. UAV ii. LAMPS 31

44 b) Cawangan Skala Besar Penceramah : Tn. Ahmad Penerangan i. Skala Kecil (1:50,000) ii. Skala Sederhana (1:25,000) iii. Skala Besar (1:5000) iv. Pembaharuan Peta - Kawasan Bandar Membangun (3tahun) - Kawasan Daerah yang membangun (5 Tahun) - Kawasan Daerah kurang membangun (10tahun) c) Seksyen Kawalan Kualiti Penceramah : En. Fazly Perkhidmatan i. Menjalankan semakan data-data yang diterima dari penyudahan kerja lapangan ii. Mengenalpasti spesifikasi produk iii. Menyediakan laporan semakan seperti kawasan-kawasan membangun dan kurang membangun 32

45 BAHAGIAN EHWAL PERSEMPADANAN Tarikh : 02 March 2015 Masa : 0200am 0430pm Seminar Oleh : Pn. Nawi Bt Abdullah Fungsi : i. Menjalankan pengukuran bagi sempadan-sempadan darat dan maritim negara ii. Menjalankan pengukuran bagi sempadan negeri iii. Menjalankan kerjasama bersama-sama nnegara lain Carta Organsisasi : Bahagian Ehwal Persempadanan Seksyen Maritim Seksyen Darat Seksyen Negeri & Penyelarasan Produk i. Menentukan hal ehwal persempadanan diantara negara ii. Menyimpan dokumen serta sejarah-sejarah perjanjian negara Undang-Undang i. Geneva 1958 ii. UNCLOS 1982 iii. Prinsip Envelops of Arcs 33

46 BAHAGIAN PEMETAAN UTILITI Tarikh : 03 March 2015 Masa : 0800am 0430pm Seminar Pengenalan Bahagian Pemetaan Utiliti Fungsi : i. Menyediakan peta yang mampu menunjukkan makluat kedudukan tepat struktur dan jajaran pepasangan utiliti ii. Menjadi rujukan kepada agensi-agensi kerajaan, swasta dan awam Carta Organsisasi : Bahagian Pemetaan Utiliti Seksyen Naziran dan Pembangunan Pangkalan Data Seksyen Penyelarasan Dan Pentadbiran Produk i. Peta Utiliti 34

47 a) Seksyen Naziran dan Pembangunan Data Penceramah 1 : Pn. Nik Dahlia Perkhidmatan i. Membangunkan pangkalan data bagi membolehkan data geospatial dikumpul, diintegrasi dan dikemaskini secara sistematik ii. Menyimpan data geospatial dari pelbagai sumber/ kateogori/ format iii. Bertanggungjawab dalam pengumpulan utiliti bawah tanah dari semua agensi utiliti Produk Pangkalan Data Utiliti (PADU) Penceramah 2 : En. Izuan Hashim Penerangan i. Bengkel bagi pengendalian instrumen yang digunakan di dalam pemetaan utiliti bawah tanah Instrumen i. Ground Penetrating Radar (GPR) ii. Pipe and Cable Locator (PCL) 35

48 GPR PCL Perbezaan Alat Pengesanan Kaedah GPR Non-Conductive Passive (Forward, Reverse, Foward & (eg. AC, PVC, HDPE, Poli) Reverse) PCL Magnetic field/conductie (eg. Mild steel, genvel ion Active (Direct Correction, Clamping, Induction) Produk i. Peta Utiliti 36

49 BAHAGIAN GEOSPATIAL PERTAHANAN Tarikh : 04 March 2015 Masa : 0800am 1200 pm Seminar Pengenalan Bahagian Geospatial Pertahanan Fungsi : i. Menjadi penasihat kepada ketenteraan berhubung peta-peta dan produk GIS yang TERHAD ii. Menjadi rujukan kepada Angkatan Tentera Malaysia bagi berkaitan pemetaan Carta Organsisasi : Bahagian Geospatial Pertahanan Seksyen Seksyen Seksyen Seksyen Pembangunan Operasi Keselamatan Pembangunan Geospatial Geospatial Maklumat Produk i. Peta digital bagi (Army, Navy dan Air Force) ii. Peta-peta Topografi TERHAD 37

50 a) Seksyen Pembangunan Geospatial Penceramah 1 : Mejar Muhammad Zamri Husran Penceramah 2 : Kapten Khairul Khan Selamat Perkhidmatan i. Membangunkan data-data geospatial bagi pertahanan ii. Membantu memberi tenaga teknikal dan kemahiran kepada ATM berhubung geospatial iii. Menerbitkan produk-produk GIS yang TERHAD Produk i. Membangunkan web GIS dengan kerjasama ESRI Inc. Bagi membangunkan peta-digital di dalam (Army, Navy dan Air Force) b) Seksyen Pembangunan Maklumat Penceramah : En. Mohd Hisham Perkhidmatan i. Membangunkan maklumat yan gberkaitan peta-peta TERHAD ii. Menyemak, menganalisa maklumat-maklumat peta TERHAD iii. Menerbitkan peta yang TERHAD bagi ketenteraan Produk i. Menerbitkan peta teknologi UAV (bercahaya waktu gelap) 38

51 BAHAGIAN DASAR DAN PENYELARASAN PEMETAAN Tarikh : 04 March 2015 Masa : 0200 pm 0430pm Seminar Pengenalan Bahagian Dasar dan Penyelarasan Pemetaan Penceramah : Pn. Nornisha Bt Ishak Fungsi : i. Pentadbiran bagi pemetaan dan mengeluarkan dasar ii. Mewartakan dasar, pekeliling dari semasa ke semasa untuk JUPEM iii. Menjadi wakil bagi pihak JUPEM di dalam perbincangan antarabangsa Carta Organsisasi : Bahagian Dasar & Penyelarasan Pemetaan Seksyen Dasar Pemetaan Seksyen Penyelarasan Pemetaan Seksyen Perpustakaan Pemetaan Negara Produk i. Menghadiri serta urusetia kepada United Nation Group of Experts of Geographical Names (UNGEGN) yang terdiri daripada 22 buah negara bagi membincangkan nama-nama temapat secara standard ii. Menjadi penasihat bagi pengubalan dasar, pekeliling dan undang-undang berkaitan perkhidmatan JUPEM 39

52 Tarikh : Februari 2015 BAHAGIAN TOPOGRAFI SEMENANJUNG Masa : 0800am 0430 pm Fungsi : i. Menjalankan kerja-kerja topografi bagi Semenanjung Malaysia ii. Menyediakan data-data topografi bagi kegunaan awam dan ketenteraan iii. Menjalankan kerja fotogrammetri bagi sokongan topografi iv. Membangunkan sistem yang berasaskan prosedur GIS iaitu GDAS2 v. Menjalankan pengukuran bagi sempadan-sempadan negara-negara jiran dan negeri-negeri Carta Organsisasi : Bahagian Topografi Semenanjung Seksyen Fotogrammetri Seksyen Tadbir Urus & Pengurusan Maklumat Seksyen Pangkalan Data Topografi Pejabat Topografi Wilayah Kuala Lumpur Pejabat Topografi Wilayah Taiping Pejabat Topografi Wilayah Kuantan Pejabat Topografi Wilayah Segamat 40

53 Produk i. CATMAPS (diluputkan, bakal diganti GDAS2) ii. GDAS2 (bakal dilancarkan) iii. Foto udara iv. Data-data topografi v. Pengukuran sempadan negara-negara jiran vi. Pengukuran sempadan negeri-negeri i. Seksyen Tadbir Urus dan Pengurusan Maklumat Penceramah : En. Othman Mohamed Perkhidmatan i. Mentadbir, serta mengurus berkaitan maklumat ii. Membangunkan system pengurusan maklumat yang berasaskan GIS iii. Membangunkan system CATMAPS dan GDAS2 ii. Sekyen Fotogrammetri Penceramah ; En Marzuki Sukar Perkhidmtan i. Menjalankan kerja-kerja foto udara bagi keperluan topografi ii. Menjalankan penyelidikan bagi pemprosesan data foto udara iii. Menjalinkan kerjasama dan perkongsian pintar dengan agensi lain 41

54 Instrumen i. DMC I - Z/I Imaging ii. DMC II Z/I Imaging ii. Ultra Racam Vertex iv. Leica RC30 42

55 Produk i. Pan ii. CIR iii. RGB 43

56 c) Cawangan Pendigitan Stereo Penceramah : En. Shaful Bahari Mukni Perkhidmatan i. Melakukan digitzing daripada fotoudara ii. Menjalankan pemprosesan data bagi Bahagian Pangkalan Data Geospatial Negara d) Seksyen Pangkalan Data Topografi Penceramah : En. Khairulnizam Perkhidmatan i. Membangunkan sistem data topografi yang berasaskan GIS ii. Membangunkan sistem Field To Finish (F2F) iii. Membangunkan pangkalan data CATMAPS dan GDAS2 e) Cawangan Sempadan Penceramah : En. Shamsul Masrin Saidin Perkhidmatan i. Menjalankan pengukuran teknikal bagi penandaan sempadan Negara-negara jiran ii. Menjalankan kerjasama dengan Bahagian Ehwal Persempadan iii. Memberi sokongan bagi Bahagian Ukur Geodetik 44

57 Produk i. Pengukuran sempadan Malaysia-Singapura ii. Pengukuran sempadan Malaysia Brunei 45

58 f) Pejabat Wilayah Topografi Kuala Lumpur Penceramah : En. Muhd Hafiz Zakaria En. Andrew Chin Yu Chai En. Azman Mohd Noor Perkhidmatan i. Menjalankan kerja-kerja topografi di Kuala Lumpur ii. Melakukan pemprosesan data-data topografi Kuala Lumpur iii. Menyemak digitzing wilayah Kuala Lumpur daripada Cawangan Pendigitan Stereo Produk i. Data- topografi Kuala Lumpur 46

59 BAB 3: LATIHAN DI FIRMA JURUUKUR TANAH BERLESEN 3.1 Projek 1 : Ukur Perimeter (NCR) Projek Lokasi Klien Perunding No. Fail Jarak Tempoh Status : Perimeter Survey NCR (Native Customary Rights) : Sekuau (Area D), Ulu Oya, Selangau, Bahagian Sibu : Ibu Pejabat Jabatan Tanah Dan Survei Sarawak : Sr Valentine Liaw Aik Sin : CSJ No.3D/04/15 : 44640m : 3 bulan : Selesai Rajah 3.1 Lokasi NCR Sekuau di imej Google Maps 47

60 3.1.1 Latar Belakang Projek Inisiatif NCR ini diwujudkan bagi tujuan menjamin hak pemilik tanah NCR. Ia merupakan usaha sama antara kerajaan Sarawak dan kerajaan Persekutuan yang diumumkan oleh Perdana Menteri Y.A.B Dato Seri Mohd Najib Razak pada 22 Julai Maka, inisiatif ini telah bermula pada September 2010 dan diteruskan dibawah Rancangan Malaysia ke -10 ( ). Peringkat Inisiatif NCR: Peringkat Pertama ialah pengukuran perimeter yang dijalankan bagi mengasingkan tanah NCR yang sahih daripada tanah kerajaan. Tanah NCR tersebut akan diwartakan sebagai Rizab Gunasama Bumiputera di bawah Seksyen 6 Kanun Tanah Sarawak. Peringkat Kedua ialah pemilik tanah NCR seterusnya perlu menentukan di mana wujudnya sempadan tanah masing-masing dalam kawasan Rizab Gunasama Bumiputera. Ia bagi membolehkan Jabatan Tanah dan Survei melakukan pengukuran terperinci dan seterusnya mengeluarkan surat hakmilik tanah secara inidividu dibawah Seksyen 18 Kanun Tanah Sarawak Objektif Projek a) Menjamin hak-hak pemilik tanah NCR melalui Rizab Gunasama Bumiputera Seksyen 6 Kanun Tanah Sarawak. b) Tanah NCR akan ditadbir oleh undang-undang adat kaum yang mana diwartakan. c) Masalah pencerobohan tanah NCR dapat dikurangkan. d) Meningkatkan kesejahteraan taraf kehidupan pemilik tanah NCR. e) Tanah NCR boleh dibangunkan secara komersial dan dapat menambah nilai ke atas tanah tersebut. 48

61 3.1.3 Tujuan Antara tujuan atau deskripsi bagi projek ini : Deskripsi Jarak (Meter) 1 Pengukuran Perimeter Survey bagi NCR Sekuau 44640m 2 Menaiktaraf (upgrading) PC Survey (rizab jalan raya) kepada Kelas Pertama 3 Menaiktaraf (upgrading) PC Survey (sempadan tanah) yang berdekatan lokasi Area D 5217m 7347m Rajah 3.2 Prospek Kerja 49

62 3.1.4 Carta Alir Projek Tender Pelawaan Projek dari Ibu Pejabat Jabatan Tanah Dan Survey Sarawak pada 09/01/2015 (Tempoh 1 minggu) Surat Setuju Terima JTB mengemukakan Surat Setuju Terima pada JTS menerima Surat daripada JTB JTB akan mengemukakan : - JTS minta JTB hantar JTS keluarkan Surat Perlantikan JTB Cadangan Teknikal Dan Kewangan Diterima/ Ditolak JTB membuat Surat Maklum Surat Maklum kepada : - JTB hantar Jadual/Carta Alir Ditolak i. Tuai Rumah (dialog akan diadakan) ii. Pegawai Daerah (Selangau) iii. Penghulu iv. Penguasa Tanah Dan Survei (Bahagian Sibu) v. Ketua Polis (Selangau) Proses Kerjakerja pengukuran Selesai Proses pengukuran - Kos Siling Perkhidmatan (berpandukan kepada Yuran Piawai The Land Surveyor Ordinance 2001) - Surat Akuan Perunding - Senarai nama Survey Assistant (S.A.) berserta kad nama yang dikeluarkan Lembaga Juruukur Tanah Sarawak - Contoh tandatangan penuh S.A. dan tandatangan ringkas - Contoh tulisan nota lapangan/ buku kerja luar S.A. - Senarai Peralatan Ukur/ Kalibrasi Instrumen JTS minta JTB :- - Hantar Jadual perlaksanaan projek (Carta Gantt) - Carta alir pasukan kerja luar JTB :- - Proses pengukuran bermula pada 02/02/ Laporan Ukur berserta Buku Kerja Luar dan Pelan/Hitungan pada 10/04/

63 3.1.5 Carta Organisasi Projek Licensed Surveyor Sr Valentine Liaw Aik Sin Field Supervisor Chen Boon Leong Surveyor Graduate Surveyor Team A Low Boh Boh Team B Liew Ngiong Team E Chen Khian Fong Labourer Latip Ak Klip Mario Kempas Labourer Tracy Ak Klip Larry Ak Kiat Pelajar Li Joanes J. Mohd Shahrul H. Team C Nasir Asis Shukri Bakri Labourer Radi Ak Gundor Lincoln Ak Ego Team D Lintan Asaat Labourer Markkline Imau Chen Ah Ain Wayne Ak Kuan Labourer Roland Ak Awin Kelly Ak Kiat 51

64 1 * *** *** 2 **** *** **** *** 3 **** *** **** *** 4 **** *** 5 **** *** Minggu 6 7 **** *** **** *** Program Kerja (Carta Gantt) Aktiviti Persediaan Mobilisasi & Demobilisasi Pencarian Origin Pengukuran Sempadan NCR Hitungan, Pelan & Laporan Ukur Penyerahan/Hantar **** *** **** *** 8 **** *** **** *** 9 **** *** **** *** 10 **** *** **** *** 11 **** *** 12 ***** ** 52

65 3.1.7 Spesifikasi / Instrumen Dalam kerja ukur perimeter ini, terdapat beberapa jenis peralatan teknikal untuk melaksanakan projek ini. Antaranya ialah: Bil Instrumen Kuantiti Nikon (DTM 522) 1 1 Total Station Topcon (GPT 3100 N) 2 Gowin (TKS 202) 1 2 Modular Geodetic GPS Trimble R5 4 3 Garmin Handhelp GPSMAP 76CSX 4 4 Suunto prismatic compasses 4 5 Lain-lain peralatan ukur Survey Origin (Datum) Datum Nombor Old SS 11036, New STG 11372,11373,11374,11405,11407,11408,114 09,11410,11432,11233 dan OPKT 1000, 1003, 1004 dan 1005 Semua Datum dijumpai dalam keadaan yang baik. Tikaian sudut dan linear di dalam piawai yang ditetapkan. Rujuk Lampiran C Projek 1 (d) 53

66 3.1.9 Prosedur Ukur Perimeter Dalam proses kerja ukur perimeter, terbahagi kepada tiga (3) proses iaitu : Penandaan Sempadan Prosedur Pengukuran Kadaster Binaan Datum & GPS Perancangan Penandaan Sempadan peg Penandaan sempadan peg bagi NCR hendaklah berpandukan kepada maklumat-maklumat, pelan-pelan yang digariskan oleh Jabatan Tanah Dan Survei Sarawak. Amalan-amalan penandaan juga tertakluk kepada The Land Surveyors Conduct of Cadastral Land Survey) Rules 2003 dan Survey Circular 2/2011. Rajah 3.3 Menunjukkan lokasi AreaD sempadan tanah NCR Sekuau

67 a) Penandaan sempadan tanah hendaklah dengan jarak tidak kurang 30 meter setiap stesen trabas. Maka, perancangan sempadan akan dilakukan b) Peralatan Teknikal seperti :- Pelan, Handheld GPS Garmin, Kompas Suunto akan digunakan semasa proses ini c) Manakala, bagi perancangan penandaan sempadan ini akan ditandakan dengan spray merah atau kain merah serta peg (akan ditanam semasa proses pengukuran kadaster) d) Peg hendaklah diperbuat daripada kayu belian (sebagai batu sempadan). Rajah 3.4 Penulis (Joanes J.) merancang kedudukan sempadan menggunakan kompas Suunto. Manakala penulis (M. Shahrul) melakukan penandaan rancangan batu sempadan Rujuk Lampiran C Projek 1 (e) 55

68 Pengukuran Kadaster Pengukuran akan dijalankan selepas perancangan penentuan sempadan tanah dilakukan. Amalan-amalan ukur kadaster perlu merujuk kepada Survey Circular 2/2011 dari segi teknik-teknik pengukuran dan peralatan ukur. Suatu standard ditentukan di dalam The Land Surveyors (Conduct of Cadastral Survey) Rules 2003 digunakan dan dirujuk. Pengukuran kadaster ini melibatkan deksripsi : 1. Pengukuran Perimeter Survey NCR Sekuau (Area D) 2. Menaiktaraf (upgrading) PC Survey (sempadan tanah) yang berdekatan lokasi Area D 3. Terdapat spesifikasi di dalam pengukuran kadaster yang telah digariskan untuk menjalankan pengukuran di Sarawak dengan mengikut peraturan peraturan ukur kadaster oleh Jabatan Tanah dan Survei Sarawak 4. Spesifikasi Datum Kelas Ukur :- Klasifikasi Ukur Jarak Beza garisan asal dengan baru (Meter) Sudut Jarak (Meter) Kawalan SS m setiap stn pada > setiap 100m Kawalan Kelas m m setiap stn Pertama > pada setiap 10m Kadaster Kelas m m setiap stn Pertama > pada setia 10m Kompas Prismatik Mana-mana jarak 1 0.1m Jadual 3.1 Klasifikasi Datum Ukur 56

69 5. Spesifikasi Kelas Ukur Klasifikasi Ukur Ketepatan Sudut Alat Kawalan STG 3 atau lebih baik Kawalan SS 3 atau lebih baik Kawalan Kelas Pertama 3 atau lebih baik Kadaster Kelas Pertama 6 atau lebih baik Kompas Prismatik 15 atau lebih baik Bilangan Set Cerapan Sudut Mendatar 4 Set Bebas 2 Set Bebas 2 Set Bebas 1 1 Bilangan Set Cerapan Sudut Pugak Bilangan Stesen Untuk Tutup Bearing Panjang Garis Ukur 500m 1,000m 200m 500m 100m 200m <300m <100m Had Tikaian Sudut 15 per stesen bagi garisan yang sama Had tikain Lurus 1:20,000 1:12,000 1:8,000 1:8,000 1:250 57

70 a) Amalan Trabas Semasa proses penananman tanda sempadan ( Peg ) i. Datum yang digunakan ialah Old STG, New STG serta OPKT (Rujuk3.1.7 Survey Origin (Datum) ii. Sebelum peg ditanam, juruukur hendaklah memastikan jarak diantara dua (2) stesen perlu melebihi 30 meter iii. Dua operasi asas iaitu mendirisiapkan Total Station di setiap stesen dan mencerap serta mengukur sudut antara garisan-garisan sempadan iv. Adalah perlu memastikan sasaran (target) tidak teranjak, dimana seandainya sebanyak 10mm bagi garisan trabas sejauh 300m, selisih sudut akibat darinya adalah 7. Anjakan yang sama bagi jarak 30m akan menyebabkan selisih 70 (1 10 ) v. Pada kebiasaannya, sasaran foresight (target) di stesen yang dicerap hendaklah pelambap tergantung bebas pada tripod vi. Manakala, cerapan backsight didirikan pajurin sebagai rujukan cerapan sudut Rajah 3.5 Menunjukkan pajurin dan prism yang didirikan vii. Sekiranya, sudut cerapan setelah ditambah dengan initial bearing dan semua sudut serta final bearing yang didarabkan 180 degree. Beza diantara tikaian sudut trabas perlu merujuk kepada piawai ditetapkan 58

71 Standard dan 1st Class survey 60 2nd Class sureys - 20 per stesen dengan maximum ditambah kepada 2 Setiap tikaian sudut hendaklah menggunakan tikaian dalam second untuk setiap sudut viii. Cara untuk menbuat hitungan untuk setiap selisih dengan menggunakan formula (rujukan Survey Branch Manual (1991). 59

72 Rajah 3.6 Lakaran Double Shooting Line b) Amalan Double Shooting Line 1. Diamalkan bagi kes jarak panjang ( melebihi 20 meter dan ke atas) dengan garis sempadan tidak berhalangan 2. Dengan kaedah ini, kesan selisih cerapan jarak boleh dikurangkan 3. Kaedah ini dijalankan mengunakan dua stesen yang berlainan dengan menbuat cerapan bering dan jarak kepada stesen yang sama. Stesen yang kedua biasanya dijadikan untuk semakan. 60 Rajah 3.7 Pembukuan Double Shooting Line

73 Rajah 3.8 Lakaran Single Shooting Line c) Amalan Single Shooting Line 1. Kaedah ini akan lebih banyak digunakan apabila kes-kes jarak di dalam lingkungan ( meter) 2. Disamping itu, kaedah ini kerap diaplikasikan kerana garis-garis sempadan berhalangan disebabkan faktor semulajadi atau faktor buatan manusia 3. Kebiasaannya, kaedah ini diamalkan bagi mengurangkan kesan selisih cerapan bearing disebabkan jarak. Selain itu juga, kaedah ini dilakukan daripada satu stesen sahaja. 61

74 Binaan Datum dan GPS Binaan datum di NCR Sekuau dilakukan berdasarkan beberapa faktor iaitu: i. Lokasi perimeter kekurangan titik kawalan ii. Membantu juruukur membuat semakan bering dan tikaian lurus untuk semua trabas. Disamping dapat dijadikan rujukan kepada ketinggian. Oleh demikian, cerapan GPS telah dilakukan dengan binaan monumen, G.I paip konkrit dengan simen serta tandaan ditanam 1m berdekatan. Datum Timuran Utaraan STG STG STG Jadual 3.2 Senarai Datum yang dibina a) Amalan Binaan Datum (STG) 1. Binaan Datum berpandukan pada Survey Technical Circular No. 1/91 2. Dimanamengikuti klasifikasi dan spesifikasi kelas ukur (Rujuk (5) Pengukuran Kadaster. 3. Bahan-bahan binaan :- Bil Bahan-bahan Kuantiti 1 G.I.Paip besi 1 2 Simen ½ guni 3 Pasir, batu ½ beg 4 Air 3 (botol air) 5 Skru Skru 62

75 4. Spesifikasi G.I paip : Skru 1m 5. Spesifikasi binaan Rujukan Survey Branch Manual (1991) SARAWAK m ( 1ft) STG SURVEY m ( 1ft) 6. Prosedur bagi pembinaan datum STG adalah berdasarkan Section Survey Branch Manual 7. Sudut diantara ketiga-tiga (3) STG yang dibina perlu berada di dalam lingkungan bagi setiap binaan. 8. Rujuk Lampiran C Projek 1 (f) 63

76 SARAWAK STG SURVEY Skru Simen Witness Mark Diagram 3.1 Konsep binaan monumen STG di atas tanah 9. Tanah dikorek sedalam 1 kaki Rajah 3.9 Menunjukkan korekan dan tanaman paip besi yang dilakukan sebelum binaan STG 10. Penanaman paip besi dilakukan selepas proses korekan. 11. Simen akan diadun bersama-sama pasir, air dan batu dengan menggunakan guni -guni 64

77 Rajah 3.10 Proses adunan 12. Adunan dimasukkan ke dalam lubang korekan untuk binaan STG Rajah 3.11 Adunan simen 13. Adunan akan dihaluskan dan diperkemaskan 65

78 Rajah Adunan binaan Rajah 3.13 Monumen STG yang siap dibina 14. STG diikat untuk dihubungkan kesemua ketiga-tiga STG yang dibina 15. Cerapan bering dan jarak dengan Total Station juga dilakukan Rajah 3.14 Pajurin didirikan dengan ladung untuk cerapan backsight 16. Disamping melakukan binaan datum, kawasan sekeliling STG juga akan dilakukan clearing bagi cerapan GPS. 66

79 b) Amalan Cerapan GPS Cerapan GPS bertujuan bagi mendapatkan vektor dimana akan ditransformasikan kepada data-data koordinat :- 1. Hasil daripada transformasi vektor akan dapat koordinat 2. Kaedah yang digunakan adalah kaedah statik Diagram 3.2 Menunjukkan design stesen-stesen GPS 3. 4 stesen GPS disetkan sebagai stesen primary dan dijadikan baseline 4. Cerapan selama satu (1) jam dilakukan di STG 11433, STG11432,STG11434 manakala 4 jam berterusan dilakukan di STG11036 (base station) 5. Adalah penting rekod seperti :- i. Tinggi receiver ii. Masa cerapan awal iii. Masa cerapan terakhir 67

80 Rajah 3.15 Menunjukkan penulis sedang merekod ketinggian receiver di STG Manakala, bagi processing data, perisian Trimble Business Center digunakan 7. Proses kerja GPS hendaklah merujuk pada Survey Circular No.2/2011 (Guidelines and Procedures for using GPS). 68

81 Prosedur upgrading PC Survey (Kompas Prismatik) ke Kelas Pertama. Rajah 3.16 Kompas Prismatik Kerja pengukuran menaiktaraf ukur PC ke kelas pertama dilakukan supaya sempadan-sempadan tanah di kawasan yang berdekatan dengan sempadan perimeter NCR Sekuau tidak berlakunya pertindihan. Di dalam projek ini, terdapat dua (2) deskripsi yang mana perlu dilakukan pengukuran ke Kelas Pertama. Deskripsi 1 Menaiktaraf (upgrading) PC Survey (rizab jalan raya) kepada Kelas Pertama 2 Menaiktaraf (upgrading) PC Survey (sempadan tanah) yang berdekatan lokasi Area D Jarak (Meter) 5217m 7347m Dimana pengukuran semula ke atas rizab jalan dan sempadan tanah yang berdekatan dilakukan dengan mengunakan total station. Pengukuran ukur kompas merujuk kepada utara yang benar dimana cerapan backsight tidak dilakukan. Apabila semakan dilakukan backsight hanya dirujuk. Bagi melakukan cerapan bering foresight dan backsight dilakukan sekali sahaja tidak seperti melakukan cerapan 2 set menggunakan total station dengan ketepatan bacaan sehingga 15 minit. Selain itu juga, bagi ukuran jarak diambil mengunakan rantai biasa panjang 15, 30, 50, dan 100 meter tetapi unit dalam kaki. Ukuran jarak dengan ketepatan bacaan sehingga 1cm (0.01m). 69

82 Terdapat beberapa langkah untuk menjalankan kerja upgrading PC survey ke kelas pertama ialah: Peninjauan Prosedur Pengukuran Trabas Hitungan Re-Fix Peninjauan Adalah menjadi asas kepada semua kerja ukur, hendaklah menbuat peninjauan ke kawasan kerja supaya mendapatkan gambaran yang jelas. Selain itu juga, dapat menentukan kaedah ukur yang sesuai digunakan untuk menjalankan pengukuran di kawasan tersebut. i. Menentukan stesen trabas ii. Mencari peg (OBP) yang lama. Ini bagi re-fix untuk membuat hitungan iii. Menentukan kaedah yang sesuai untuk re-fix iv. Masa yang diperuntukan untuk menjalankan kerja ini Pengukuran Trabas Kerja pengukuran trabas amat penting kerana akan mempengaruhi tanda sempadan rizab jalan yang hendak ditanam. Sebelum menjalankan pengukuran trabas hendaklah hendaklah mengenal pasti OBP yang hendak ditanda semua. Penandaan tersebut akan mengunakan kayu beliandan diikat dengan kain merah. 70

83 i. Kaedah pengukuran trabas yang digunakan ialah mengunakan bering muktamat yang dirujuk melalui data-data yang diperolehi daripada Jabatan Ukur Dan Tanah Sarawak ii. Stesen awalan adalah di titik kawalan backsight di sama di titik kawalan dimana bering muktamat yang telah diketahui. Semakan sudut dan jarak dilakukan iii. Stesen trabas (Nnail) akan diletakkan berdekatan dengan tanda OBP yang lama. Ini memudahkan penandaan semula rizab jalan tersebut. iv. Sekirannya OBP masih ada, hendaklah menbuat cerapan bering dan jarak untuk dijadikan hitungan kepada kemua peg yang hendak ditanda. OBP 768 OBP 77 OBP 78 Npkt 23 Jalan Raya Tar Npkt 24 ` OBP 868 Npkt 508 Npkt 51 OBP 87 OBP 888 Diagram 3.3 Konsep Pengukuran upgrading PC Survey Rujuk Lampiran C Projek 1 (c) 71

84 Hitungan Terdapat beberapa cara untuk membuat hitungan untuk penandaan peg untuk tanda sempadan yang hilang. Salah satunya adalah dengan mengunakan pengiraan trabas atau missing line dengan menggunakan program calculator atau manual. Rajah menunjukkan kaedah untuk mendapatkan setiap koordinat stesen trabas dan stesen yang lama. Setelah mendapatkan koordinat setiap stesen hendaklah dibuat perbandingan diantara bering dan jarak. Oleh demikian, kebiasaannya bering mengambil peranan di dalam membuat penandaan semula tetapi jarak tidak mempengaruhi banyak. Dibawah contoh catatan untuk hitungan :- Beza Total Station dengan PC Cara pengiraan trabas.untuk mendapatkan koordinat Rajah 3.17 Menunjukkan hitungan bagi beza Total Station dan PC 72

85 Untuk mendapatkan perbezaan antara dua bering tersebut hendaklah menggunakan rujukan trabas yang sama. Didalam kerja ini rujukkan adalah menggunakan cassini. Setelah mendapatkan perbezaan tersebut hendaklah ditambah ke dalam bearing PC yang lama untuk mendapatkan koordinat yang baru. Supaya diupgrade ke Kelas Pertama dengan menggunakan Total Station yang lebih tepat dibandingkan dengan PC Survey. Setelah siap semua pengiraan dilakukkan dipejabat seterusnya membuat penandaan balik peg yang hilang. Terdapat beberapa kaedah yang digunakan untuk menanda tanda sempadan yang hilang tersebut seperti Re-Fix: Re-Fix Kaedah re-fix ini seperti yang dinyatakan di :- i. Amalan Single Shooting Line ii. Amalan double shooting Rujuk (b); (c) 73

86 Hasil Semua pembukuan dibukukan menggunakan Buku KerjaLuar yang dibekalkan Jabatan Tanah Dan Survei :- i. 3M/T3456 ii. 3M/T3397 iii. 3M/T3398 iv. 3M/T3399 v. 3M/T3400 vi. 3M/T3401 vii. 3M/T3402 Rajah 3.18 Buku Kerja Luar bagi Projek NCR Sekuau (Area D) Rujuk Lampiran C Projek 1(a) 80

87 Kesimpulan Penulis bersama berpeluang mengamalkan amalan-amalan ukur kadaster bagi perimeter Tanah Hak Adat Bumiptera Sarawak (Native Customary Rights Land) Sarawak yang berbeza daripada Tanah Rizab Melayu di Semenanjung Malaysia. Perbezaan adalah ketara pada undang-undang, sistem, kaedah pembukuan dan cara kerja dijalankan. Selain itu, melalui projek NCR ini adalah menjadi suatu kesempatan kerana berpeluang melakukan kerja-kerja pengukuran perimeter. Kerjapengukuran yang dilakukan di kawasan sukar dengan jalan yang becak di waktu pagi sehingga kenderaan pancuan 4 roda lap merupakan antara cabaran ditempuh. Rajah 3.19 Keadaan permukaan jalan tanah Penulis bersama turut terlibat sama di dalam pemprosesan data bagi projek ini. Perisian Cadastral Processing System Version dan CADian Classic 2008 merupakan perisian utama yang digunakan. 81

88 3.2 Projek 2 : Ukur Perimeter (Subdivision) Projek : Re-fix dan Subdivision Lot 448 Lokasi : Lot 448, Blok 15, Salak, Bahagian Kuching Klien : Lembaga Pembangunan dan Lindungan Tanah (LCDA) Perunding : Sr Valentine Liaw Aik Sin No. Fail : PELITA/U/KC-19 Vol. 2 No. Pelan : - Keluasan : perimeter Tempoh : 1 bulan Status : Belum Selesai Rajah 3.20 Lokasi Lot 448 di imej Google Maps 82

89 3.2.1 Tujuan 1. Mengenalpasti sempadan dan re-fix Lot Melakukan subdivision serta mengambil butiran bagi lot Rajah 3.21 Working Plan bagi kerja subdivision lot 83

90 3.2.2 Carta Alir Projek Tender Surat Setuju Terima Pelawaan Projek dari Lembaga Pembangunan dan Lindungan Tanah (LCDA) pada 10/03/2015 (Tempoh 1 minggu) JTB mengemukakan Surat Setuju Terima pada 12/03/ LCDA menerima Surat/Dokumen Bayaran kepada LJT Sarawak LJT keluarkan Sijil Bayaran pelanggan JTB hantar PU ke JTS JTS (Cwg. Hitungan) JTB akan hantar : - - Permohonan Ukur - Surat Tawaran Cawangan Hitungan : - - Siasatan/Kajian - Menyediakan salinan maklumat pra-hitungan LJT keluarkan 10% deposit kepada JTB bagi menjalankan kerja pengukuran awal. LCDA minta JTB hantar dokumen kewangan JTB hantar salinan pra-hitungan JTB akan hantar : - - Salinan Permohonan Ukur - Salinan Pelan Lokasi - Rekod sheet Kadaster - Maklumat lot - Senarai Old Boundary Mark JTB menyediakan : - - Kos Siling Perkhidmatan (berpandukan Land Surveyors (Conduct of Land Surveys) Rules 2003: First Schedule: Scale of Fees For Cadastral Land Surveys Masih dalam proses sehingga Laporan Akhir ini ditulis Proses Kerja-kerja Pengukuran JTB hantar Laporan ke JTS LJT JTB :- - Membuat kerja-kerja pengukuran - Laporan Ukur berserta Buku Kerja Luar dan Pelan/Hitungan LJT :- - Keluarkan baki deposit upah ukur apabila Pelan telah diluluskan Pengarah 84

91 3.2.3 Carta Organisasi Projek Licensed Surveyor Sr Valentine Liaw Aik Sin Field Supervisor Chen Boon Leong Surveyor Team A Lintan Asaat Joanes J.(LI) Mohd Shahrul (LI) Labourer Mario Kempas Team B Nasir Asis Clement Joi (LI) Labourer Tracy Ak Klip Larry Ak Kiat Program Kerja Minggu Aktiviti 7 8 Tarikh/April Peninjauan * Pencarian Origin Pengukuran (Trabas) Subdivision (Ditanguhkan) * * * * * * * * * * * 85

92 3.2.5 Spesifikasi / Instrumen Dalam kerja re-fix dan subdivision ini, terdapat beberapa jenis peralatan teknikal untuk melaksanakan projek ini. Antaranya ialah: Bil Instrumen Kuantiti Nikon (DTM 522) 1 Total Station 1 Topcon (GPT 3100 N) 1 2 Garmin Handhelp GPSMAP 76CSX 2 3 Suunto prismatic compasses 2 4 Lain-lain peralatan ukur Survey Origin (Datum) Datum Timuran Utaraan STG SS SS NPKT Semua Datum dijumpai dalam keadaan yang baik. Tikaian sudut dan linear yang di hitung dalam piawai yang ditetapkan. Rujuk Lampiran C Projek 2 (a) 86

93 3.2.7 Prosedur Kerja Dalam proses kerja re-fix, terbahagi kepada tiga (3) proses iaitu : Pencarian Origin Prosedur Pengukuran Kadaster Subdivision Topografi i. Re-fix :- Kaedah Trabas Kaedah Double Shooting Kaedah Single Shooting Peninjauan Dan Pencarian Origin Peninjauan ini dilakukan bertujuan untuk mendapatkan gambaran yang menyeluruh mengenai kawasan dan lokasi yang hendak diukur. Ini memudahkan juruukur menimbangkan kaedah pengukuran digunakan. Pertimbangan dalam kerja peninjauan adalah berdasarkan kepada beberapa faktor iaitu: i. Kejituan kerja yang diperlukan ii. Kemudahan-kemudahan sedia ada iii. Masa yang diperuntukkan atau diperlukan iv. Pemilihan stesen-stesen ukur Manakala pencarian origin ini termasuk pengenalpastian NPKT atau Titik Kawalan Utama seperti Geodimeter Traverse Standard (STG), Standard Traverse Divisional (SS). 87

94 Hasil daripada ukur tinjau, didapati bahawa kebanyakkan OPKT tidak dapat dijumpai disebabkan tertimbus oleh penambakan jalan raya. Rajah 3.22 Pencarian Datum 88

95 Pada 6 April, peg OBP 704 berjaya ditemui dan hitungan dilakukan bagi mengenalpasti peg yang dijumpai adalah peg OBP704 89

96 a) Kaedah Hitungan Missing Line Merujuk kepada maklumat yang diperolehi daripada Jabatan Tanah Dan Survei, dengan menggunakan koordinat > bearing dan jarak dapat dihitung. Datum Utaraan Timuran OBP OBP NBP Penyelesaian; Calculator Casio fx 7400 G PLUS i. Daripada PRGM (Program) ii. MSL (Missing Line) XY (Easting/Northing) iii. NEW sebagai hitungan baru 90

97 iv. Comp, koordinat bagi OBP 704 dimasukkan vi. Jarak OBP605 dari OBP704 v. Bearing dari OBP704 > OBP E N Rajah 3.23 Menunjukkan kedudukan OBP704 diantara NBP24 dan OBP605 dimana dihitung kedudukan NBP24 serta OBP605 91

98 Oleh yang demikian, titik kawalan seperti STG dan SS hendaklah dirujuk dan pencarian dilakukan sebagai rujukan. Ini disebabkan ketiga-tiga tersebut adalah titik kawalan rujukan datum bagi amalan ukur kadaster. Antara titik kawalan yang dijumpai :- Tarikh Titik Kawalan Timuran Utaraan STG SS SS SS SS Jadual 3.2 Menunjukkan titik kawalan yang dikenalpasti Rajah 3.24 Menunjukkan STG 3853 yang dijumpai tertanam dalam tanah 92

99 Rajah 3.25 Menunjukkan kawasan paya apung yang dirintis Rajah 3.26 Menunjukkan keadaan lokasi 93

100 Pengukuran Kadaster a) Amalan Trabas (Assume) 1. Kaedah pengukuran bagi trabas yang digunakan ialah dengan assume tanpa menggunakan bering muktamat yang dirujuk melalui data-data yang diperolehi daripada jabatan tanah dan survei bagi awal pengukuran. 2. Selepas itu, stesen awal dan akhir trabas akan diikat dengan titik kawalan yang dicerap. Ini menjadikan trabas adalah Terabas Tertutup yang mana dimula dan diakhiri di stesen diketahui nilainya (bearing, jarak dan koordinat). 3. Stesen awal iaitu Nail 1 diikat dengan STG 4266 dengan sekurang-kurangnya 2 stesen baru (NPKT 26, NPKT 27) telah ditubuhkan, manakala daripada STG pula ke SS Bagi stesen akhir NPKT25 pula diikat dengan SS3824.ke SS Setiap kurang daripada 25 stesen hendaklah di close trabas. Disebabkan oleh syarat yang telah ditetapkan. Selain itu, dapat mengelakkan selisih yang besar kepada trabas tersebut. 6. Hasil tikaian trabas: Bering misclose Easting 0.224m Northing 0.086m Jumlah Jarak : m Tikaian Lurus : 1: 16875m 2 7. Rujuk Lampiran C Projek 2 (a);(b) 94

101 Nnail 2 Nnail 3 Garisan trabas Cerapan bering dan jarak yang diambil OBP 704 b) Amalan Double Shooting Line 1. Diamalkan bagi kes jarak panjang ( melebihi 20 meter dan ke atas) dengan garis sempadan tidak berhalangan. 2. Dengan kaedah ini, kesan selisih cerapan jarak boleh dikurangkan. 3. Kaedah ini dijalankan mengunakan dua stesen yang berlainan dengan menbuat cerapan bering dan jarak kepada stesen yang sama. Stesen yang kedua biasanya dijadikan untuk semakkan. Nnail 2 Nnail 3 Garisan Trabas Cerapan bering dan jarak. Jarak < 20 m. OBP c) Amalan Single Shooting Line 95

102 1. Kaedah ini akan lebih banyak digunakan apabila kes-kes jarak di dalam lingkungan ( meter). 2. Disamping itu, kaedah ini kerap diaplikasikan kerana garis-garis sempadan berhalangan disebabkan faktor semulajadi atau faktor buatan manusia. 3. Kebiasaannya, kaedah ini diamalkan bagi mengurangkan kesan selisih cerapan bearing disebabkan jarak. Selain itu juga, kaedah ini dilakukan daripada satu stesen sahaja Pecah Bahagi 1. Definisi Pecah Bahagi mengikut Bahagian X Kanun Tanah Sarawak (Cap. 81) a. Permohonan kepada Penguasa Tanah dan Survei bagi pembahagian tanah kepada dua atau lebih. b. Penyantuman tanah ke dalam satu surat hakmilik tanah yang asalnya terdiri dari dua atau lebih surat hakmilik tanah. c. Penandaan di atas pelan atau penandaan di atas tapak mana-mana bahagian tanah bagi tujuan untuk dijual. 2. Kebiasaannya, sebelum pecah bahagi dilakukan akan dilakukan proses prahitungan bagi lot yang hendak diberikan pecah bahagi. 3. Setelah selesainya kerja pra-hitungan dipejabat seterusnya menjalankan pengukuran di lapangan dengan mengunakan bering dan jarak yang telah dihitung. Sila merujuk gambarajah dibawah bagi perancangan pecah bahagian di lot Kebiasaanya, pra hitungan dihitung mengunakan perisian AutoCAD. Dengan mengeluarkan bering dan jarak didalam Dwg. 96

103 Topografi Setelah kerja-kerja pengukuran trabas dan pecah bahagi selesai dilakukan seterusnya topografi akan dijalankan. Butiran- butiran yang penting adalah seperti : - Butiran Jalan Tar Jalan Tanah Jambatan Konkrit Parit Tanah Parit Konkrit Tebing Sungai Ground Level Tiang Elktrik Tiang Lampu Papan Tanda Bangunan Bangunan Konkrit Bangunan Sementara Gerai Jalan Struktur Tanah Utiliti Bangunan Kod Morse JO JE JQ RE RC NL GL PUE PX PRJ BO BS BW BCD Jadual 3.3 Butiran dan kod morse bagi kerja ukur topografi 97

104 3.2.8 Pemprosesan Data Bagi projek ini, pemprosesan data hanya pada trabas sahaja, dimana semakkan tikaian lurus dihitung. Rujuk Lampiran C Projek 2 (b); Kesimpulan Hasil Projek Rujuk Lampiran C Projek Kesimpulan Projek yang kedua (2) ini penulis bersama banyak mempelajari kaedah dan teknik pengukuran di kawasan kerja yang keadaannya sukar seperti di paya apung. Keadaan persekitaran yang penuh dengan takungan air, paya dan nyamuk merupakan antara pengalaman yang dibukukan sebagai kerjaya juruukur. Walaubagaimanapun, pengukuran yang dapat disiapkan hanya pada trabas kawalan. Manakala, pengukuran bagi pecah bahagi tanah tersebut telah ditanguhkan memandangkan terdapat projek yang bertindih dan lebih didahulukan. Sehubungan dengan itu, lokasi yang sukar terutama seperti paya apung amat memerlukan tenaga kerja yang mencukupi untuk membantu di dalam proses pengukuran. 98

105 3.3 Projek 3 : Topografi dan Butiran Projek Lokasi Klien Perunding No. Fail No. Pelan Keluasan Tempoh Status : Proposed Komplek Sukan Komuniti (KSK) Sadong : Lot 614, Blok 20, Sadong, Bahagian Samarahan : Ibu Pejabat Jabatan Kerja Raya : Sr Lucas Lai Siet Chong : LS/2015/15 : LS/2015/15 : 2.8 hektar : 1 Minggu : Selesai Rajah 3.27 Lokasi Lot 614 di imej Google Maps 99

106 3.3.1 Tujuan 1. Perancangan pembinaan Kompleks Sukan Komuniti Sadong. 2. Mengambil butiran bagi mendapatkan ketinggian tanah untuk kegunaan Jabatan Kerja Raya. Rajah 3.28 Menunjukkan LOT 614 di atas Cadastral Map Sheet 100

107 3.3.2 Carta Alir Projek Tender Pelawaan Projek dari Ibu Pejabat Jabatan Kerja Raya (JKR) pada 13/04/2015 (Tempoh 1 minggu) Surat Setuju Terima JTB mengemukakan Surat Setuju Terima pada 14/04/ JKR menerima Surat/Dokumen Bayaran kepada LJT Sarawak LJT keluarkan Sijil Bayaran pelanggan LJT keluarkan 10% deposit kepada JTB bagi menjalankan kerja pengukuran awal. JKR minta JTB hantar PU ke JTS JTS (Cwg. Hitungan) JTB hantar dokumen kewangan JTB hantar salinan pra-hitungan JTB akan hantar : - - Permohonan Ukur - Salinan Surat Tawaran Cawangan Hitungan : - - Siasatan/Kajian - Menyediakan salinan maklumat pra-hitungan JTB menyediakan : - - Kos Perkhidmatan JTB akan hantar : - - Salinan Permohonan Ukur - Salinan Pelan Lokasi - Rekod sheet Kadaster - Maklumat lot - Senarai Old Boundary Mark Proses Kerja-kerja Pengukuran JTB hantar Laporan ke JKR JTB :- - Membuat kerja-kerja pengambilan butiran - Buku Kerja Luar dan Pelan/Hitungan serta Laporan dihantar pada 11 Mei 2015 LJT LJT :- - Keluarkan baki deposit upah ukur apabila Pelan telah diluluskan Pengarah 101

108 3.3.3 Carta Organisasi Projek Licensed Surveyor Sr Lucas Lai Siet Chong Field Supervisor Chen Boon Leong Surveyor Lintan Asaat Labourer Mario Kempas Alexander Markus Pelajar LI Mohd Shahrul H. Joanes J. Clement Joi Program Kerja Minggu Aktiviti 8 9 Tarikh/April Peninjauan * Pencarian Origin Pengukuran (Trabas) * * * Ukur Aras * Pengambilan Butiran * * * * * * 102

109 3.3.5 Spesifikasi / Instrumen Kebiasaannya, peralatan teknikal yang digunakan untuk menjalankan pengukuran butiran adalah seperti berikut : Bil Instrumen Kuantiti 1 Total Station Nikon (DTM 522) 1 2 Garmin Handhelp GPSMAP 76CSX 2 3 Suunto prismatic compasses 2 4 Mini-prisma 2 5 Lain-lain peralatan ukur Jadual 3.4 Instrumen untuk pengukuran trabas Bil Instrumen Kuantiti 1 Automatic Level Topcon 1 2 Staf 2 3 Lain-lain peralatan ukur Jadual 3.5 Instrumen untuk ukur aras Survey Origin (Datum) Datum Timuran Utaraan Aras Laras SS Nail Nail

110 3.3.7 Prosedur Kerja iaitu : Dalam proses kerja pengambilan butiran, terbahagi kepada tiga (3) proses Pencarian Origin Pengukuran Trabas Prosedur Ukur Aras Topografi Peninjauan Dan Pencarian Origin Kerja- kerja pengambilan butiran amat penting untuk menbuat peninjauan di sesuatu kawasan kerja supaya kerja tersebut dapat berjalan dengan lancar atau lebih efektif semasa menjalankan pengukuran. Kerja- kerja peninjauan amat penting supaya dapat merancang penandaan piket, stesen trabas dan sebagainya. Selain itu dapat juga diperhatikan perkara- perkara seperti: i. Pemilihan datum ii. Penandaan piket iii. Keluasan yang hendak diukur iv. Mengenalpasti keperluan kerja 104

111 Pengukuran Trabas 1. Dirisiap Total Station Nikon DTM 522 di atas Nail3 sebagai Datum. 2. Cerapan backsight di Nail2 pula kaedah pajurin digunakan.. 3. Suatu kaedah dimana set bering bagi backsight dengan penyilang kiri dengan bearing muktamad. 4. Bacaan penyilang kiri dan penyilang kanan dicatatkan di dalam buku kerja luar. Mengukur jarak bacaan horizontal hendaklah dicatat 3 kali untuk mendapat kan purata. Jarak juga akan diambil dalam unit kaki sebagai semakkan jarak. 5. Pembukuan trabas satu set setengah untuk bearing. Dengan semakan dilakukan melalui sudut. 6. Rujuk Lampiran C Projek 3 (a) Nail 2 NPKT100 Nail 3 Diagram 3.4 Konsep pengukuran trabas 105

112 Ukur Aras 1. Dirisiap alat aras dengan pelarasan sementara dilakukan. 2. Cerapan ke setaf belakang STG 1326 dengan membuat catatan tersebut di borang (bacaan pandangan belakang). 3. Cerapan ke setaf hadapan dibaca. Bacaan pandangan hadapan menjadi pandangan belakang sekiranya alat aras diubah kedudukan. 4. Alat aras dipindahkan ke hadapan, staf pandangan belakang akan bergerak ke hadapan akan dijadikan sebagai pandangan hadapan. Maka ia mempunyai dua bacaan iaitu bacaan pandangan belakang dan pandangan hadapan. 5. TBM 1 dan TBM 2 ditubuhkan sebagai memudahkan rujukan ketinggian daripada SS Selisih Aras Laras loop pertama daripada SS 1326 ke TBM1 = mm dengan Aras Laras SS = 1.894m meletakkan Aras Laras di TBM1 = 2.926m 7. Manakala loop kedua daripada TBM1 ke TBM2 dengan Selisih Aras Laras = mm meletakkan Aras Laras TBM2 = 3.415m. 8. Rujuk Lampiran C Projek 3 (b) CP 1 CP 2 SS1326 RL :1.894m CP 4 CP 3 TBM1 RL :2.926m Diagram 3.5 Konsep ukur aras (Kaedah Patah-Balik) 106

113 Pengambilan Butiran Setelah kerja-kerja pengukuran trabas dan ukur aras selesai dilakukan seterusnya pengambilan butiran dijalankan dengan beberapa peringkat atau proses dilakukan. Butiran- butiran yang penting adalah seperti Ground level, Earth Drain, Concrete Drain dan sebagainya. 1. Pengambilan butiran dilakukan bagi mengukur butiran-butiran di permukaan kawasan samaada secara semulajadi atau ciptajadi. 2. Dirisiap Total Station di Stesen atau Check Point (CP) yang telah diketahui koordinat dan ketinggian, rujukan sudut pada pandangan belakang dirisiap dengan pajurin. 3. Ketinggian total station diukur supaya dapat proses pemindahan ketinggian permukaan tanah. 4. Ketinggian pole juga diambil dengan mengunakan pita ukur. 5. Rujukan sudut pada backsight sebagai rujukan untuk plot permukaan tempat tersebut. Rajah 3.29 Penulis bersama melakukan pengambilan butiran 107

114 a) Carta Alir ( Data Collect ) Nikon DTM 522 Menu Create Job Station Setup clicked > >Known Collect Data Clicked > > observe Backsight Setup Angle) Input Station (Stn, Inst. Ht, Coordinate) 108

115 3.3.9 Hasil Projek Rujuk Lampiran C Projek 3 (c) Kesimpulan Daripada projek ini penulis bersama telah mempelajari sebanyak mungkin mengenai pengambilan butiran dimana tiga (3) prosedur kerja kebiasaannya. Ini termasuklah pengukuran trabas, ukur aras dan juga topografi. Selain itu, merupakan suatu kesempatan kerana berpeluang melakukan kerja pengukuran dari awal ke akhir. Disamping itu, penulis bersama turut bersama-sama dengan pelajar Kolej Lanjutan Teknologi Sarawak (icats) iaitu Clement Joi melakukan perancangan sepanjang di dalam program kerja. Disamping itu, pemprosesan data juga dilakukan sehingga ke pelan topografi dikeluarkan. Antara perisian seperti Civil Design Survey 2.2 dan AutoCAD 2014 merupakan perisian utama yang digunakan di dalam projek Lot 614 Sadong Jaya ini. 116

116 3.4 Projek 4 : Topografi Dan Kiraan Isipadu Projek : Topografi Kuching Occupation Ticket No Lokasi : KOT 4278, CMS Clinker, Landeh, Bahagian Kuching Klien : CMS Clinker Sdn. Bhd. Perunding : Sr Valentine Liaw Aik Sin No. Fail : LS/2015/07 No. Pelan : LS/2015/07 Keluasan : 1.3 hektar Tempoh : 1 Minggu Status : Selesai Rajah 3.30 Lokasi KOT 4278 di imej Google Maps 117

117 3.4.1 Tujuan 1. Topografi bagi mendapatkan ketinggian tanah KOT Kiraan isipadu bagi proses kerja-kerja korekan. Rajah 3.31 Menunjukkan KOT 4278 di atas Cadastral Map Sheet 118

118 3.4.2 Carta Alir Projek Tender Tawaran Projek dari CMS Clinker Sdn Bhd pada 27/02/2015 (Tempoh 1 minggu) Surat Setuju Terima JTB mengemukakan Surat Setuju Terima pada 03/03/ CMS menerima Surat/Dokumen CMS sediakan Surat Lantikan JTB hantar PU ke JTS JTS (Cwg. Hitungan) Proses Kerja-kerja Pengukuran JTB akan hantar : - - Permohonan Ukur - Salinan Surat Tawaran - Surat Lantikan Cawangan Hitungan : - - Siasatan/Kajian - Menyediakan salinan maklumat pra-hitungan JTB :- - Membuat kerja-kerja topografi JTB hantar Laporan ke CMS JTB menyediakan : - - Kos Perkhidmatan - Pelan - Hitungan Dan laporan pada 08/05/

119 3.4.3 Carta Organisasi Projek Licensed Surveyor Sr Valentine Liaw Aik Sin Field Supervisor Chen Boon Leong Lead Surveyor Low Boh Boh Team A Lintan Asaat Mohd Shahrul (LI) Team B Nasir Asis Joanes J. (LI) Labourer Stanley Markus Labourer Latip Ak Klip Alexander Program Kerja Minggu Aktiviti 9 10 Tarikh/April Peninjauan * Binaan Datum * Pencarian Boundary/Origin * * Pengukuran (Trabas) * Ukur Aras * Pengambilan Butiran * * 120

120 3.4.5 Spesifikasi / Instrumen Antara peralatan teknikal yang digunakan untuk menjalankan projek ini seperti berikut : Bil Instrumen Kuantiti Nikon (DTM 522) 1 Total Station 1 Topcon (GPT 3100 N) 1 2 Garmin Handhelp GPSMAP 76CSX 2 3 Suunto prismatic compasses 2 4 Mini-prisma 3 4 Lain-lain peralatan ukur Jadual 3.6 Instrumen untuk pengukuran trabas Bil Instrumen Kuantiti 1 Automatic Level Topcon 1 2 Staf 2 3 Lain-lain peralatan ukur Jadual 3.7 Instrumen untuk ukur aras Survey Origin (Datum) Datum Timuran Utaraan Aras Laras GPS TBM TBM Datum adalah dibina dengan simen serta dibuat cerapan GPS Statik 121

121 3.4.7 Prosedur Kerja iaitu : Dalam proses kerja topografi di KOT 4278, terbahagi kepada tiga (5) proses Binaan Datum Pencarian Boundary Prosedur Trabas Ukur Aras Topografi Binaan Datum Binaan datum di KOT 4278 dilakukan berdasarkan beberapa faktor iaitu: i. Titik kawalan pada lot yang berdekatan masih di dalam pengukuran alat kompas (kelas ketiga) ii. Dengan kelas ketiga had tikaian lurus 1:250 ke atas iii. Dimana pengukuran kompas tanpa aras laras Oleh demikian, cerapan GPS telah dilakukan dengan binaan monumen berdekatan pada KOT Maka, binaan monumen ini sebagai rujukan kepada azimuth dan datum. 122

122 Rajah 3.32 Binaan monumen TBM Trabas 1. Datum bagi pengukuran trabas daripada (3.4.6 Survey Origin) 2. Dengan Total Station Topcon (GPT 3102 N) dirisiap di GPS1 3. Cerapan backsight di TBM2 pula prism didirikan bagi semakan jarak sebelum pajurin digunakan. 4. Suatu kaedah dimana set bering dengan penggunaan bacaan kompas bagi backsight 5. Bacaan penyilang kiri dan penyilang kanan dicatatkan di dalam buku kerja luar. 6. Hasil tikaian trabas: Perimeter : Tikaian Lurus : 1: 26878m 2 Rujuk Lampiran C Projek 4 (a) 123

123 Ukur Aras 1. Datum daripada GPS1 2. Cerapan ke setaf belakang GPS1 RL manakala cerapan ke setaf hadapan dibaca. TBM1 3. Kaedah patah balik dilakukan dengan teknik one way level 4. Selisih Aras Laras daripada GPS1 ke TBM1 = mm Rujuk Lampiran C Projek 4 (b) Topografi Rajah 3.33 Penulis melakukan cerapan topografi Prosedur kerja di KOT 4278 dimana topografi dilakukan sebelum trabas dan ukur aras dimana kedudukan stesen cerapan butiran dicatit dalam buku kerja luar. Pengukuran trabas dilakukan pada 24 April selepas topografi. Butiran- butiran yang seperti boundary mark, ground level, earth drain, dan earth road. 1. Pengambilan butiran dilakukan bagi mengukur ketinggian butiran-butiran di permukaan kawasan. 2. Dengan berpandukan kepada ketinggian, kiraan isipadu tanah dapat dilakukan. 124

124 Kesimpulan Di sini, projek ini dapat memberi peluang di dalam menimba pengalaman dan mempelajari pengiraan dan hitungan di dalam kiraan isipadu bagi korekan. Ini termasuk prosedur kerja seperti pengukuran trabas, ukur aras dan juga topografi. Hasil daripada data-data topografi dan ukur aras, kiraan isipadu dibentuk menggunakan perisian MysCAD Survey Comp Maka, ia merupakan suatu pengalaman baru kerana berpeluang melakukan kerja dari awal ke akhir bagi projek ini. Penulis bersama turut melakukan pemprosesan data sehingga ke pelan dikeluarkan. Perisian Civil Design Survey 2.2 dan CADian Classic 2008 merupakan perisian yang digunakan di pemprosesan data. Didalam projek ini penulis bersama dapat mempratikkan serta mengaplikasikan teori pengiraan isipadu ukur kejuruteraan di Universiti ke alam kerja di lapangan. Sehubungan dengan itu, pengendalian teknikal juga memainkan peranan penting tanpa sebarang kesilapan dilakukan. Sebarang kesilapan sikit pada ketinggian yang dilakukan akan mengakibatkan pada korekan dan juga kos yang diambil kira. Oleh itu, suatu prosedur kerja dibentuk dengan berhati-hati dan berkesesuaian dengan kawasan serta lokasi kerja. 132

125 3.5 Projek 5 : As-built Survey Projek Lokasi Klien Perunding No. Fail Jarak Tempoh Status : As-Built Survey : Jalan Ng. Ngungun/Jagau/Ulu Ngemah/Jagoi Jalan A1 : Perbena Emas Sdn. Bhd. : Sr Lucas Lai Siet Chong : PE/PWDB086/LS/2015 : 14km : 3 Minggu : Selesai Rajah 3.34 Lokasi projek di imej Google Maps 133

126 3.5.1 Tujuan 1. As-built survey bertujuan untuk mengenalpasti keadaan serta permukaan jalan raya. 2. Membuat ukur aras bagi mendapatkan aras ketinggian jalan raya 3. Mengenal pasti kedudukan culvert, saiz culvert, jenis culvert dan susur jalur ke jalan lain 4. Menghasilkan plan lokasi, long section dan cross section Rajah 3.35 Lokasi kerja di atas Site and Locality Plan 134

127 3.5.2 Carta Alir Projek Tender Pelawaan Projek dari Perbena Emas Sdn Bhd pada 27/03/2015 (Tempoh 1 minggu) 4 Perbena menerima Surat/Dokumen Bayaran kepada LJT Sarawak LJT keluarkan Sijil Bayaran pelanggan LJT keluarkan 10% deposit kepada JTB bagi menjalankan kerja pengukuran awal. Perbena minta Surat Setuju Terima JTB hantar PU ke JTS JTS (Cwg. Hitungan) JTB hantar dokumen kewangan JTB hantar salinan pra-hitungan JTB mengemukakan Surat Setuju Terima pada 30/03/2015 JTB akan hantar : - - Permohonan Ukur - Surat Tawaran Cawangan Hitungan : - - Siasatan/Kajian - Menyediakan salinan maklumat pra-hitungan JTB menyediakan : - - Kos Siling Perkhidmatan JTB akan hantar : - - Salinan Permohonan Ukur - Salinan Pelan Lokasi - Senarai Old Boundary Mark Proses Kerja-kerja Pengukuran JTB hantar laporan ke Perbena JTB :- - Membuat kerja-kerja pengukuran - Hantar Laporan Ukur berserta Buku Kerja Luar dan Pelan/Hitungan LJT LJT :- - Keluarkan baki deposit upah ukur apabila Pelan telah diluluskan Pengarah 135

128 3.5.3 Carta Organisasi Projek Licensed Surveyor Sr Lucas Lai Siet Chong Field Supervisor Chen Boon Leong Surveyor Team A Liew Ngiong Shin Shukri Bakri Labourer Tracy Ak Klip Chen Ah Ain Team B Chen Khian Fong Pelajar Li Clement Joi Labourer Mario Kempas Team C Lintan Asaat Pelajar Li Mohd Shahrul H. Joanes J. Labourer Stanley Kong 136

129 3.5.4 Program Kerja Aktiviti Persediaan Peninjauan Pencarian Origin Pengukuran (Trabas) Ukur Aras As-Built 30 * 1 * 2 * * 10 3 * 4 * * Minggu Tarikh/ Mei 6 5 * * * * 7 * * * 8 * * * 11 9 * * 137

130 3.5.5 Spesifikasi / Instrumen Dalam kerja as-built ini, terdapat beberapa jenis peralatan teknikal untuk melaksanakan projek ini. Antaranya ialah: Bil Instrumen Kuantiti Nikon (DTM 522) 1 1 Total Station Gowin (TKS 202 ) 1 Topcon (GPT 3100N) 2 Garmin Handhelp GPSMAP 76CSX 2 3 Suunto prismatic compasses 2 4 Mini prisma 4 5 Pole 4 6 Lain-lain peralatan ukur Jadual 3.8 Instrumen bagi pengukuran Bil Instrumen Kuantiti 1 Automatic Level Topcon 1 2 Staf 2 3 Lain-lain peralatan ukur Jadual 3.9 Instrumen bagi ukur aras Survey Origin (Datum) Datum Timuran Utaraan Aras Laras TBM TBM 23/ TBM 23/ TBM 19/

131 3.5.7 Prosedur Kerja Dalam proses kerja as-built, terbahagi kepada tiga (4) proses iaitu : Pencarian Origin Pengukuran Trabas Prosedur Ukur Aras As-built Peninjauan Dan Pencarian Origin Peninjauan ini dilakukan bertujuan untuk mendapatkan gambaran yang menyeluruh mengenai kawasan dan lokasi yang hendak diukur. Ini memudahkan juruukur untuk membuat perancangan kaedah pengukuran digunakan. Pertimbangan dalam kerja peninjauan adalah berdasarkan kepada beberapa faktor iaitu: i. Merancang penandan Nnail trabas. ii. Penandaan untuk Long Section iii. Merancang cara ukur aras ketinggian mana hendak digunakan Manakala pencarian origin ini termasuk pengenalpastian NPKT atau batu Titik Kawalan Utama seperti Geodimeter Traverse Standard (STG), Standard Traverses Divisional (SS). Pada pencarian origin bagi SS 7382 telah gagal dijumpai. Maka, permulaan trabas origin yang digunakan adalah TBM 23 dan TBM 23/1 dan TBM 23/2. 139

132 Pengukuran Trabas 1. Kaedah pengukuran trabas yang digunakan ialah mengunakan bering muktamad yang dirujuk melalui data-data yang diperolehi daripada Jabatan Tanah dan Survei Sarawak. 2. Datum adalah di TBM 23/1 dengan backsight TBM 23/2 dimana bering muktamad yang digunakan. TBM 23/1 ke TBM 23 hendaklah membuat semakan sudut dan jarak. 3. Setelah semakan sudut dan jarak dilakukan, seterusnya membuat pemasangkan Nnail dilakukan di tepi jalan untuk dijadikan sebagai stesen trabas. 4. Stesen trabas diletakkan berdekatan dengan chainage (CH) dimana kerjakerja pengambilan butiran yang dilakukan. Rajah 3.36 Pembukuan Buku Kerja Luar 140

133 Ukur Aras Amalan ukur aras bagi projek ini mengunakan dua kaedah iaitu : i. Kaedah patah-balik ii. Kaedah bersiri Ketinggian setiap CH diatas jalan raya yang dibentuk di permukaan bumi diambil kira bagi kegunaan kejuruteraan. Amalan kerja bagi ukur aras: - 1. Cerapan setaf belakang di TBM 23 yang dengan aras laras 8.18 m. 2. Cerapan ke setaf hadapan bagi setiap CH dengan catatan pandangan antara dilakukan. 3. Langkah kerja memindahkan alat aras ke hadapan dengan pandangan hadapan dijadikan sebagai pandangan belakang. 4. Sebagai semakan, teknik loop digunakan bagi jarak yang jauh seperti projek ini yang memakan sehingga 14km. 141

134 CH CH TBM 23 RL :1.894m CH0+250 CH CH RL :2.926m Diagram 3.6. Konsep Kaedah patah-balik ` TBM 23 TBM 22 CH CH CH Diagram 3.7 Konsep Kaedah bersiri 142

135 As-built survey. Mengikut kepada deskripsi projek, dimana bagi mengenal pasti kedudukan culvert, saiz culvert, jenis culvert dan susur jalur ke jalan lain disamping menghasilkan plan lokasi, long section dan cross section. Kerja kerja as-built sama seperti pengambilan butiran. Didalam projek ini juga banyak terdedah dengan pengukuran kejuruteraan. Antara prosedur kerja bagi as-built :1. Pengambilan butiran dilakukan bagi mengukur butiran-butiran di permukaan kawasan samaada secara semulajadi atau ciptajadi. 2. Dirisiap Total Station di stesen trabas atau Check Point (CP) bagi kerja-kerja pengambilan butiran dilakukan. 3. Rujukan sudut pada backsight sebagai rujukan untuk proses plot permukaan jalan raya. 4. Antara perkara penting ialah ketinggian instrumen dan pole yang merupakan rujukan kepada perisian dimana ketinggian yang akan di-generate. 5. Disamping itu, pengambilan butiran termasuk kedudukan bagi aliran air, kedudukan dan saiz culvert, juga diambil kira Rajah 3.37 Menunjukkan pengambilan butiran bagi Invert level (IL) aliran air dan culvert 143

136 Rajah 3.38 Menunjukkan pengambilan butiran bagi IL culvert Rajah 3.39 Menunjukkan catatan saiz culvert dilakukan 144

137 6. Didalam pengambilan butiran kerja-kerja as-built butiran yang penting seperti :- Butiran Kod Morse Jalan Jalan Tar JO Jalan Tanah JE Jalan Konkrit JC Jambatan Konkrit JQ Struktur Tanah Parit Tanah RE Parit Konkrit RC Tebing Sungai NL Ground Level GL Pengairan Invert Level IL Invert Sump PS Sump RA Utiliti Tiang Elktrik PUE Tiang Lampu PX Papan Tanda PRJ Bangunan Bangunan BO Bangunan Konkrit BS Bangunan Sementara BW Gerai BCD Jadual 3.8 Menunjukkan antara kod butiran yang digunakan 145

138 CH m 10m CH Long -section Cross-section Rajah 3.40 Konsep kerja-kerja as-built Rajah 3.41 Menunjukkan penulis bersama (Joanes J.) dan (M. Shahrul ) melakukan cerapan pengambilan butiran bagi long-section dan cross-section. 146

139 3.5.9 Hasil Rujuk Lampiran C (b) (c) Fail Projek Kesimpulan Projek 5 merupakan projek terakhir bagi penulis bersama dimana projek ini adalah proses bagi as-built dilakukan. Melalui projek ini, dapat dilihat keseluruhan proses-proses untuk menghasilkan pelan topografi sehingga cross-section dan longsection. Kaedah-kaedh pemprosesan pelan tersebut adalah menyamai seperti di 3.4 Projek 4 (3.4.8 Pemprosesan Data > i MysCad). Bagi menggambarkan dan semakan serta simpanan data-data topografi, setiap malam pemprosesan data sentiasa dilakukan dimana semakan berkali-kali dilakukan bagi nilai-nilai ketinggian permukaan jalan, CH, dan juga IL. 152

140 BAB 4: PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN 4.1 Perbincangan dan Kesimpulan Latihan industri merupakan instrumen yang berperanan meningkatkan kemahiran amali dan teknikal pelajar di dalam bidang masing-masing. Ia menjadi persediaan pelajar mengharungi kerjaya masing-masing di masa hadapan. Tempoh masa selama dua minggu (23 Februari 2015 sehingga 6 Mac 2015) latihan dijalani di agensi utama bidang Kejuruteraan Geomatik iaitu JUPEM. Di jabatan kerajaan seperti JUPEM, fakulti mengharapkan pelajar akan diberi pendedahan dan pengalaman penggunaan perkakasan dan perisian terkini yang digunakan oleh bahagian-bahagian berkaitan JUPEM. Selain itu, bahagian-bahagian JUPEM juga turut memberi seminar yang berkaitan dengan fungsi, perkhidmatan dan produk yang dihasilkan. Skop latihan di organisasi seperti JUPEM tertumpu kepada seminar dan ceramah maka kurangnya pendedahan penglibatan pelajar di dalam penggunaan teknologi oleh bahagian-bahagian yang berkaitan. Maka, untuk mencapai matlamat meningkatkan kemahiran pelajar, adalah perlu suatu bentuk latihan yang mengandungi seminar dan amali di JUPEM. Ini bagi memberi peluang kepada pelajar didedahkan penggunaan teknologi teknologi yang terkini di dalam pemetaan. Sepanjang menjalani latihan industri di JUPEM, pujian diberikan kepada Bahagian Kartografi dan GIS disamping Bahagian Pemetaan Utiliti diatas usaha memberi pendedahan amali dan tunjuk ajar kepada pelajar. 153

141 Manakala latihan industri di firma Juruukur Tanah Berlesen yang memakan tempoh 3 bulan (9 Mac Mei 2015) merupakan peluang pelajar menimba ilmu pengetahuan sebanyak mungkin di dalam melaksanakan kerja di alam kerjaya sebenar. Dimana pelajar akan didedahkan kepada perlaksanaan pengukuran seperti ukur kadaster, ukur kejuruteraan, pemetaan utiliti, hidrografi dan bidang ukur yang lain. Sehubungan dengan itu, pelajar diberi peluang di dalam pemprosesan kerja ukur samaada di lapangan atau pejabat. Latihan di firma akan memberi pelajar kemampuan teknikal seperti komunikasi, kerjasama berkumpulan, daya usaha, tanggungjawab, kepimpinan dan pengetahuan kerja. Sepanjang penulis bersama menjalani latihan industri di LS Survey Consultant Sdn Bhd dimana peluang digunakan sepenuhnya di dalam menimba ilmu pengetahuan. Penulis bersama berkesempatan di dalam memahami amalan pengukuran yang digunakan di Sarawak dimana perbezaan yang ketara dari segi undang-undang, sistem dan kaedah pengukuran. Disamping itu, kepercayaan firma di dalam pengendalian projek, cadangan dan idea yang dicurahkan oleh penulis bersama merupakan antara kemampuan teknikal di dalam alam perkerjaan. Maka, pengetahuan di dalam berkomunikasi dengan para pekerja merupakan kemahiran teknikal dan genrik bagi pelajar. Ilmu pengetahuan serta pengalaman yang ditimba akan dimanfaatkan sepenuhnya di dalam menempuh alam perkerjaan di masa hadapan Akhir sekali, adalah diharapkan laporan latihan industri ini boleh membantu serba sedikit dengan lebih jelas kepada pelajar ukur tanah dan pentadbiran tanah yang berminat di dalam mendalami pengetahuan teknikal dan undang-undang di Sarawak. Dengan ini, adalah diharap laporan ini sesuai digunakan untuk rujukan dan pembelajaran serta pengajian akademik yang berkaitan tanah. 154

142 BAB 5 : RUJUKAN Asmazi M. Y., (2015). Seksyen Penyelidikan Geospatial & Pengeluaran produk GIS. Kuala Lumpur. Bahagian Pangkalan Data Geospatial Negara. Bahagian Kartografi Dan GIS. (2015). Spesifikasi Peta Negeri. Kuala Lumpur. JUPEM. Cawangan Sistem Rujukan Tegak. (2015). Aktiviti Seksyen Infrastruktur Rujukan Tegak. Kuala Lumpur. Seksyen Infrastruktur Rujukan Tegak JUPEM. Chen Boon Leong. (2015). Surveyor Report NCR Sekuau. LS Survey Consultant Sdn. Bhd. Izuan Hashim. (2015). Prinsip Asas Dan Kaedah Pengumpulan Maklumat Utiliti. Nota Seminar. Kuala Lumpur. JUPEM. Joanes J. (2015). Buku Log Latihan Industri. Fakulti Geoinfromasi Dan Harta Tanah. Universiti Teknologi Malaysia Jumri Rumli. (1988). Ukur Kejuruteraan. Petaling Jaya. Baron Production Sdn. Bhd. Land and Survey Department Sarawak. (1991). Survey Branch Manual. Sarawak. Pengarah Tanah Dan Survei Sarawak. Land and Survey Department Sarawak. (2010). Survey Circular No.3 : Survey of Native Customary Rights Land (Sec.6). Sarawak. Pengarah Tanah Dan Survei Sarawak. Land and Survey Department Sarawak. (2011). Survey Circular No.2 : Guidelines and Procedure using GPS. Sarawak. Pengarah Tanah Dan Survei Sarawak Land Surveyors Board Sarawak. (2003). Land Surveyors: Conduct of Cadastral Land Survey Rules. Sarawak. Land Surveyors Board Sarawak. LS Survey Consultant Sdn Bhd. (2015). Company Profile. Sarawak. Juruukur Tanah Berlesen Sarawak. Laws of Sarawak. (1992). Land Surveyors Ordinance. Sarawak. The Commissioner of Law Revision Sarawak. Marzuki Sukar. (2015). Proses Kerja Penggambaran Udara. Kuala Lumpur. Seksyen Fotogrammetri JUPEM. 155

143 Mohd Shahrul H. (2015). Buku Log Latihan Industri. Fakulti Geoinformasi Dan Harta Tanah. Universiti Teknologi Malaysia. Unit Falak. (2010). Cerapan Hilal. Nota Seminar. Kuala Lumpur. Seksyen Graviti Dan Falak. JUPEM. Sr Kudie Anak Sandak. (2015). AmalanUkur Kadaster. Nota Pelajar Artikel. Sarawak. Jabatan Tanah Dan Survei Sarawak. Saini M. & Abdul W. I., (1994). Perkembangan Pengukuran Kadaster Sarawak. Fakulti Ukur. Universiti Teknologi Malaysia. 156

144 BAB 6 : LAMPIRAN Lampiran A : Latihan di JUPEM Penulis Bersama di GALERI JUPEM Kumpulan 2 bersama-sama En. Ahmad dari Seksyen Fotogrammetri 157

145 Lampiran B Suasana di LS Survey Consultant Sdn Bhd Meja-meja draughtperson Meja panggilan pelanggan 158

146 Almari simpanan pelan Plotter A0 159

147 Plotter Kertas Surihan Mesin fotostat dan fax 160

148 Sijil Sijil Proffesional 161

149 162

150 Lampiran C Projek 1 Ukur Perimeter NCR a) #Traverse Route b) Rekod STG c) #Salinan Pembukuan PC Survey lama d) Pelan Senarai STG e) Pelan Sekuan NCR Perimeter Area D f) Pelan Proposed STG g) #Pelan TERHAD NCR Land Sekuau h) Salinan Tender/Tawaran Projek i) Senarai Rumah Panjang Sekuau 163

151

152

153

154

155 i) Senarai 16 rumah panjang yang disediakan Penghulu Sekuau (Area D):- Senarai oleh Penghulu Sekuau 7 Feb

156 Projek 2 : Ukur Perimeter (Subdivision) LOT 448 Salak a) #Salinan Buku Kerja Luar b) Salinan hitungan Trabas c) Salinan Cadastral Map Sheet 165

157 Traverse Adjustment Report Traverse File : LOT 448 Salak Land District Northing Misclose: Easting Misclose : Bearing Misclose : Distance Misclose: Perimeter : Accuracy : 1: STN Bearing Distance Latitude Departure Lat.Cor Dep.Cor Easting Northing

158 Projek 3 : Topografi dan Butiran LOT 614 Sadong Jaya a) #Salinan Buku Kerja Luar b) Salinan hitungan Ukur Aras c) Salinan Pelan Topografi dan Butiran 166

159 No UKUR ARAS : Projek Topografi dan Butiran LOT 614 Blok 20 Sadong Jaya Pandangan Belakang Pandangan Antara Pandangan Hadapan Naik Turun Aras Laras Pembetulan Aras Laras Sebenar CATATAN SS TBM SS 1326 TOTAL SELISIH ARAS = SELISIH DIBENARKAN = Surveyed By Shahrul H.,Clement J. PEMBETULAN = per stn Comp. By Joanes J.,Lintan A.

160 No Pandangan Belakang UKUR ARAS : Projek Topografi dan Butiran LOT 614 Sadong Jaya Pandangan Antara Pandangan Hadapan Naik Turun Aras Laras Pembetulan Aras Laras Sebenar CATATAN TBM NPKT NAIL NPKT TBM NPKT NPKT TBM1 13 TBM 1 TOTAL SELISIH ARAS = SELISIH DIBENARKAN = PEMBETULAN = Surveyed By Lintan A., Joanes J per stn Comp. By Shahrul H., Clement J.

161

162 Projek 4 : Topografi dan Kiraan Isipadu KOT4278 Landeh a) #Salinan Buku Kerja Luar b) Salinan hitungan Ukur Aras c) Salinan Pelan Topografi 167

163 No Pandangan Belakang UKUR ARAS : Projek Topografi dan Kiraan Isipadu KOT 4278 Salak Pandangan Antara Pandangan Hadapan Naik Turun Aras Laras Pembetulan Aras Laras Sebenar CATATAN GPS TBM CP CP CP CP CP NPKT CP CP NPKT CP CP CP CP CP CP NPKT CP CP CP CP CP CP NPKT CP 7

164 No Pandangan Belakang Pandangan Antara Pandangan Hadapan Naik Turun Aras Laras Pembetulan Aras Laras Sebenar CATATAN CP NPKT CP CP CP CP CP TBM GPS 1 34 TOTAL SELISIH ARAS = SELISIH DIBENARKAN = PEMBETULAN = Surveyed By Nasir Asis Comp. By Joanes Jawan per stn

165

166 Projek 5 : As Built Survey Jalan Ng. Ngungun/ Jagau/ Ulu.Ngemah/ Jagoi Sarawak a) Salinan Site and Locality Plan b) Salinan Cross Section Plan c) Salinan Long Section Plan 168

167 LAMPIRAN D KADASTER DI SARAWAK 1. Kelas Pengukuran Kadaster Di dalam kerja pengukuran kadaster di peringkat bahagian di Sarawak, ianya melibatkan empat (4) kelas iaitu pengukuran trabas piawai, ukur kelas pertama, kedua dan ketiga. Pengkelasan pengukuran tersebut berdasarkan kepada kejituan yang ditetapkan oleh Jabatan Tanah Dan Survei Sarawak dan juga penggunaannya berdasarkan kepada keperluan pengukuran yang dilakukan. a) Pengukuran Trabas Piawai Pengukuran trabas piawai bagi tujuan pemecahan sistem triangulasi primer, skunder dan juga kawalan jaringan kawasan bandar. Trabas piawai ini dikhas kepada pengukuran STG dan SS. b) Pengukuran Kelas Pertama Bagi pengukuran kelas pertama ianya merangkumi kerja-kerja : - i. Semua pengukuran kadaster bagi kawasan Bandar dan Suburban Land dan pengukuran Kadaster di kawasan luar bandar yang melebihi 100 ekar (termasuk Native Communal dan Tanah simpanan kerajaan). ii. Kawalan trabas yang dirangkakan bagi pengawalan kedudukan dan azimut pengukuran kelas kedua dan ketiga. c) Pengukuran Kelas Kedua Pengukuran kelas kedua merangkumi kerja ukur yang melebihi 20 ekar di kawasan luar bandar. Ianya merupakan kawalan trabas subsidiari dan untuk tujuan mengikat (connection) kerja-kerja pengukuran kelas yang lebih rendah kejituannya seperti ukuran kelas ketiga. 169

168 d) Pengukuran Kelas Ketiga (PC Survey) Pengukuran kelas ketiga melibatkan kerja ukur sempadan di kawasan luar bandar. Ia dilakukan pengukurannya dalam lingkungan rangka atau dikawal oleh pengukuran kelas pertama dan kedua dengan had densiti 40 rantai. Pengukuran Kelas ketiga ini tidak digunakan untuk pengukuran sebarang lot dengan keluasan 20 ekar atau lebih. Kebiasaannya, dahulu penggunaan kelas ketiga ini untuk kerja-kerja pengukuran lebih cepat dijalankan dan Sijil Pendudukan Sementara (TOL) dapat dikeluarkan dengan lebih banyak. Walaubagaimanapun, pada masa ini pengukuran Kelas Ketiga tidak digunapakai dan kebanyakkan ukuran ini sudah proses di-upgrade 2. Spesifikasi pengukuran Datum Ukur Klasifikasi Ukur Jarak Beza garisan asal dengan baru (Meter) Sudut Jarak (Meter) Kawalan SS m setiap stn pada > setiap 100m Kawalan Kelas m m setiap stn Pertama > pada setiap 10m Kadaster Kelas m m setiap stn Pertama > pada setia 10m Kompas Prismatik Mana-mana jarak 1 0.1m 170

169 3. Spesifikasi Kelas Ukur Klasifikasi Ukur Ketepatan Sudut Alat Kawalan STG 3 atau lebih baik Kawalan SS 3 atau lebih baik Kawalan Kelas Pertama 3 atau lebih baik Kadaster Kelas Pertama 6 atau lebih baik Kompas Prismatik 15 atau lebih baik Bilangan Set Cerapan Sudut Mendatar 4 Set Bebas 2 Set Bebas 2 Set Bebas 1 1 Bilangan Set Cerapan Sudut Pugak Bilangan Stesen Untuk Tutup Bearing Panjang Garis Ukur 500m 1,000m 200m 500m 100m 200m <300m <100m Had Tikaian Sudut 15 per stesen bagi garisan yang sama Had tikain Lurus 1:20,000 1:12,000 1:8,000 1:8,000 1:

170 4. KIRAAN KOS SILING PERKHIDMATAN No Deskripsi Unit Unit (RM) 1 BASIC CHARGE i For Control/Acquisition/Perimeter Job 1,300 ii For GPS Survey Job 6,240 2 MOBILIZATION/DEMOBILIZATION i Number of Survey Parties Parties ii Number of Party Days a) Mobilization Days 1,300 b) Demobilization Days 3 GPS/Conventional Control Survey (STG/SS/1 st Class) i Control Traverse (RM 6.20 per meter) Meter 6.2 ii Construction Concrete Monument (RM390 per monument) Monument 390 iii Survey of Old Boundary Mark (RM170 per Mark 170 mark) iv GPS Positioning for Each Point Point 2600 v Site Clearance of GPS Observation Point 1,130 4 ACQUISITION SURVEY i Perimeter Traverse (RM3.10 per meter) Meter 3.1 ii Connection Traverse (RM3.10 per meter) Meter 3.1 iii Survey of Old Boundary Mark (RM170 per Mark 170 mark) 5 PERIMETER SURVEY i Perimeter Traverse (RM4.10 per meter) Meter 4.1 ii Connection Traverse (RM3.1 per meter) Meter 3.1 iii Survey of Old Boundary Mark (RM170) Mark 170 iv Adopt Old Boundary (RM85 per line) Line 85 6 REIMBUSREMENT i Transportation Cost for Mobilization (ie Bus, Ferry, Boat, Air Ticket) ii Transportation Cost for Demobilization (ie Bus, Ferry, Boat, Air Ticket) Dipetik dari Land Surveyors Board Sarawak. (2013). The Land Surveyor (Scale of Fees For Cadastral Land Surveys) Table 7, 8, 11,13,15,17. Sarawak.

171 LAMPIRAN E E KAEDAH LIPAT PELAN Oleh : Cik Nurul Adawiyah Bt Julaihe; Seksyen Pelan & Hitungan A3 A2 173

172

173 DISEDIAKAN : JOANES J. MOHD SHAHRUL H. B13GH0049 B13GH0050 KERJASAMA : LAND SURVEYORS BOARD SARAWAK LS SURVEY CONSULTANT