UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CPT346 Natural Language Processing [Pemprosesan Bahasa Tabii]

Similar documents
RPK 332 Urban Design [Rekabentuk Bandar]

Malay For Beginners. NOMBOR (Numbers)

THE EDGE KUALA LUMPUR RAT RACE 2018

Mulai 16 FEBRUARI 2018 hingga 15 MAC 2018

CMT421 E-Business Strategy, Architecture & Design [Strategy, Seni Bina & Reka Bentuk E-Perniagaan]

TATACARA PERMOHONAN Application procedure

MSG Quality Control [Kawalan Mutu]

MOVING SHIP DETECTION FOR UNMANNED AERIAL VEHICLE USING ATOM PROCESSOR FOR CAMERA VISION MUHD FIRDAUS MUHD YUSOFF UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

TERMS & CONDITIONS STAND A CHANCE TO WIN A 40 SHARP LED TV

IMPROVEMENT OF DISASTER COORDINATION PREPAREDNESS MODEL FOR SOFT-TARGET ORGANIZATIONS ABUBAKAR MOHAMMED BICHI

Jabatan Hal Ehwal Pelajar

EAG 345/3 Analisis Geoteknik

DEBIT CARD USAGE CAMPAIGN II ( Campaign ) TERMS AND CONDITIONS Organizer and Eligibility

DEBIT CARD USAGE CAMPAIGN II ( Campaign ) - STAFF TERMS AND CONDITIONS Organizer and Eligibility

Survey on Perak and Selangor 3 messages

Negeri Sembilan SPM 2013

Kempen CIMB Islamic Q2 18 Mail Order Telephone Order ( MOTO ) Terma-Terma dan Syarat-Syarat

EVALUATION ON MALAYSIA SAFETY AND HEALTH INDUCTION COURSE FOR CONSTRUCTION WORKER ALFRED GOH PUI TECK UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

EFFECT OF AGGREGATE GRADATION ON POROUS ASPHALT PROPERTIES FARAHIYAH BINTI ABDUL RAHMAN

RM10,000 RM99, % 3.50% 3.50% RM100,000 RM499, % 2.80% 2.50% RM500,000 dan ke atas 2.50% 2.30% 2.00%

Terms & Conditions: TRUE Debit MasterCard Campaign Page 1

MAYBANK PRODUCTS UMBRELLA CAMPAIGN 2016 TERMS & CONDITIONS

Semua Staff, Doktor, Jururawat Dan semua Kakitangan Hospital dan, Jabatan Ortopedik

Terma dan Syarat Kempen Rujukan Memperkenalkan Ahli Baru Privilege Banking dan Wealth Banking

Terma-terma dan Syarat-syarat Kempen Ganjaran Tunai CIMB Bank Berhad

Terms and Conditions AmOnline Win a Mini Cooper Campaign

HUBUNGAN ANTARA AMALAN KEPIMPINAN TRANSFORMASI PEGAWAI PELAJARAN DAERAH DENGAN KETEGANGAN KERJA GURU BESAR

MODUL POLITEKNIK KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Functional Assessment Report Laporan Penilaian Fungsian

Terms & Conditions TRUE Savers BonusLink Campaign

2. This Campaign is applicable for all RHB Credit and Debit Cards, except RHB Platinum Business Cards. ( Eligible Cardmember )

TERMS AND CONDITION 2017 Credit Card Acquisition Cash Back Campaign

2.3. For joint customer of Libshara-i, only the primary account holder will qualify to participate.

TERMA DAN SYARAT KEMPEN Send More Money through Western Union at RHB and Get Cash Back

PERPUSTAKAAN TUN ABDUL RAZAK, UiTM SHAH ALAM BORANG PERMOHONAN KEAHLIAN LUAR / EXTERNAL MEMBERSHIP FORM

TERMA DAN SYARAT KEMPEN Send More Money via RHB Now and Get Cash Back RHB Western Union

Pemohonan: Program Gotong- Royong Mahabbah *Nama Penuh Program Laporan: Program Gotong- Royong Mahabbah *Nama Penuh Program

IMPROVEMENT OF ACCURACY LEVEL OF AUTOMOTIVE FRONT FENDER SHIELD ASSEMBLY USING PROCESS FAILURE MODE AND EFFECT ANALYSIS AND CONTROL PLAN TECHNIQUES

TERMS & CONDITIONS MAYBANK ONLINE APPLICATION CAMPAIGN II FOR BALANCE TRANSFER/EZYCASH/EZYPAY PLUS

SPEND AND WIN SAMSUNG GALAXY S8 KFH DEBIT CARD-i CAMPAIGN ( Campaign ) TERMS AND CONDITIONS ( Terms and Conditions ).

TERMS AND CONDITION Tactical Usage Campaign 2018 FIFA World Cup Russia

PENGUMUMAN TRAFIK MAKLUMAN TERKINI PELAN PENGURUSAN TRAFIK UNTUK PEMBINAAN MRT SSP SEPANJANG JALAN KUALA SELANGOR DAN LEBUHRAYA BARU PANTAI

Current/Savings Account Standing Instruction Campaign. Terms & Conditions

kecuali dimaklumkan sebaliknya.

TERMS AND CONDITIONS RHB DEPOSIT WATCH CAMPAIGN

TERMS AND CONDITIONS RHB DEBIT CARD CAMPAIGN

RQK 259 Cost and Value Management 1 (Pengurusan Kos dan Nilai 1)

OVERLAPPED AND SHADOWED TREE CROWN SEGMENTATION BASED ON HSI COLOR MODEL AND WATERSHED ALGORITHM

PERUNTUKAN MASA PEMBELAJARAN

APLIKASI PENJANA KUIZ MUDAH ALIH

Deposit Dragon Campaign ( Campaign )

TERMS AND CONDITIONS RHB DEPOSIT GOLD CAMPAIGN

Terma & Syarat. Kempen Akaun Semasa/Simpanan AmBank-I Love Savings!


TERMS AND CONDITIONS OF AL-AWFAR-SSPN

DESIGN OF A SECURE AND EFFICIENT MULTIPLE COINS PLUS MULTIPLE DENOMINATIONS E-CASH SCHEME CHANG YU CHENG UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

KEMPEN 5X UNIRINGGIT FOR YOUR SPEND KAD PRVI MILES DAN PREFERRED PLATINUM UOBM TERMA DAN SYARAT

EVALUATION OF DIFFERENT TECHNIQUES FOR GENERATING LANDSLIDE SUSCEPTIBILITY MAP JAVAD MIRNAZARI

HOSPITAL BED MANAGEMENT SYSTEM SYUKRIYAH BINTI MD.AZAM UNIVERSITI TEKNIKAL MALAYSIA MELAKA

a) The Principal and / or Supplementary Card account has become delinquent;

Ke Arah Pemupukan Pemikiran Aras Tinggi: Penggabungan Topik Pengajaran Fizik dan Kepentingan Kerja Berpasukan Para Pelajar. Muhammad Abd Hadi Bunyamin

Kesahan Ujian Spesifik Sukan Bola Sepak Dalam Kalangan Pemain Lelaki Berumur 14 Dan 15 Tahun. Abstrak

New SME Current Account Bundle Campaign. Campaign Date: 4 April September By: SME/Commercial Deposits

Mewah Kad Visa Infinite UOBM Terma & Syarat

Terms and Conditions for Auto BILLPAY RM30 Cash Rebate Campaign

Terma-terma dan Syarat-syarat Kempen CIMB-Pay with Points & Win

TERMA DAN SYARAT. Preferred Current Account Cash Reward RM88 (November & December 2017)

TERMS AND CONDITIONS OF #SenangBiz CAMPAIGN. TERMA DAN SYARAT BAGI KEMPEN #SenangBiz

DETERMINATION OF LEAD CONTENT IN WHITENING CREAM USING LASER INDUCED BREAKDOWN SPECTROSCOPY ANALYSIS WAN NORSYUHADA BT WAN MOHD SHUKRI

BIASISWA UNIVERSITI MALAYSIA TERENGGANU (BUMT) JABATAN PENGURUSAN AKADEMIK UNIVERSITI MALAYSIA TERENGGANU. - Syarat dan Kelayakan - Borang Permohonan

TERMS AND CONDITIONS FOR

CIMB Swipe and Drive Campaign Terms and Conditions

PENULISAN ILMIAH-PANDUAN UNTUK PEMBIMBING

Untuk kerja-kerja pelancaran 'U Beam' dan kerja-kerja yang berkaitan dengan MRT

ADDITIONAL TERMS AND CONDITIONS JomPAY Nationwide Campaign

Kempen Perbelanjaan Luar Negeri dan Dalam Talian Spend and Get Travel Luggage CIMB Bank Mastercard Terma-Terma dan Syarat-Syarat

AmBank Win a Porsche Campaign. Terms and Conditions

Terms & Conditions Eligibility Contest Period Contest Mechanism

PENGUMUMAN TRAFIK MAKLUMAN TERKINI PELAN PENGURUSAN TRAFIK UNTUK PEMBINAAN MRT SSP SEPANJANG JALAN KUALA SELANGOR 29 JUN 2018

FAKTOR-FAKTOR PENYEBAB TUNGGAKAN CUKAI TANAH DI DAERAH KECIL SUNGAI SIPUT NASD RAHAYU BINTI ABDUL RAHIM

Spend with PB-Samsung Pay & Be Rewarded ( Campaign ) Terms and Conditions

FITUR LANJUTAN MEMPROSES PERKATAAN

Save And Win Everyday Campaign Terms and Conditions

POTENSI AKTIVITI MEMANCING LAUT DALAM SEBAGAI TARIKAN PELANCONGAN DI KUALA ROMPIN ISMAIL BIN HAJI MUDIN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Earthwork Activities in Private Housing Industry

DESIGN AND DEVELOPMENT OF A HAND MASSAGE DEVICE FOR BLOOD DONATION PROCESS MOHD FAHRI BIN ABD GHAFAR UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

PERUNTUKAN MASA PEMBELAJARAN

ROAD MAINTENANCE MANAGEMENT IN KANO STATE: CASE STUDY AT KANO METROPOLITAN MURTALA MAHMOUD FAROUQ

Terma-terma dan Syarat-syarat Kempen Ganjaran CIMB F.I.R.S.T

Apply Now for Mutual Gold - PB Visa Platinum Credit Card & Take Your Choice Home Campaign. Terms and Conditions

Hari bermaksud Isnin hingga Jumaat dan bila mana pejabat Bank yang berdaftar dibuka, kecuali dinyatakan sebaliknya.

FACTORS INFLUENCING THE SUCCESSFUL IMPLEMENTATION OF CRIME PREVENTION THROUGH ENVIRONMENTAL DESIGN PROGRAM NATASHA AZIM BINTI HAJI HUSSIN

DERAF JADUAL WAKTU PEPERIKSAAN SELARAS SESI DEC 2015 (BELUM MUKTAMAT)

SIAPA YANG BERMANFAAT DENGAN GOLD ACCUMULATION PROGRAM (GAP)? GAP PUBLIC GOLD NI SANGAT BERMANFAAT BAGI SIAPA YANG:

AmBank Debit Card - Win Cash 2 Campaign Terms and Conditions

THE ASSESSMENT OF BUILDING DEFECTS MAINTENANCE IN HOSPITAL BUILDING NORDIYANA BINTI AB.LLAH

Ms Nasah Sohor, 53, was crowned the overall winner of the award, which is the highest accolade awarded to enrolled nurses.

PERISYTIHARAN JUALAN DALAM MAHKAMAH TINGGI MALAYA DI PULAU PINANG GUAMAN SIVIL NO. 22C-2-04/2014 WRIT PELAKSANAAN NO /2015

Morgan Air Fryer with Mutual Gold PB Visa Platinum Credit Card Campaign. Terms and Conditions

TERMA & SYARAT. Kempen UT & FD Investment Bundles RHB Bank

Transcription:

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA First Semester Examination 2015/2016 Academic Session December 2015/January 2016 CPT346 Natural Language Processing [Pemprosesan Bahasa Tabii] Duration : 2 hours [Masa : 2 jam] INSTRUCTIONS TO CANDIDATE: [ARAHAN KEPADA CALON:] Please ensure that this examination paper contains FOUR questions in NINE printed pages before you begin the examination. [Sila pastikan bahawa kertas peperiksaan ini mengandungi EMPAT soalan di dalam SEMBILAN muka surat yang bercetak sebelum anda memulakan peperiksaan ini.] Answer ALL questions. [Jawab SEMUA soalan.] You may answer the questions either in English or in Bahasa Malaysia. [Anda dibenarkan menjawab soalan sama ada dalam bahasa Inggeris atau bahasa Malaysia.] In the event of any discrepancies, the English version shall be used. [Sekiranya terdapat sebarang percanggahan pada soalan peperiksaan, versi bahasa Inggeris hendaklah diguna pakai.]...2/-

- 2-1. (a) The digit 1995 can be written as either seribu sembilan ratus sembilan puluh lima or sembilan belas sembilan puluh lima in a Malay text. Explain in what situation the number 1995 is written in word form seribu sembilan ratus sembilan puluh lima and sembilan belas sembilan puluh lima. Describe a method which can be used to identify and tag any number (assume 4 digits) in a Malay text. Example, identify 1995 in the text and then tag it as such [1995]. Explain the steps to convert any number (assume 4 digits) to the correct word form when given a sentence. e.g. 1995 is converted to seribu sembilan ratus sembilan puluh lima if the sentence given is nombor kenderaan saya ialah 1995. (5/100) Building an n-gram language model requires large amount of text. Text obtained have to be first normalized before the relevant statistics can be obtained. Explain the steps normally performed during normalization. Given the text below, calculate unigram probability for the word Malaysia, P(Malaysia) and all bigram probabilities given the word Malaysia, e.g. P(is Malaysia). Malaysia is a federal constitutional monarchy located in Southeast Asia. It consists of thirteen states and three federal territories and has a separated by the South China Sea into two similarly sized. regions, Peninsular Malaysia and East Malaysia (Malaysian Borneo). What is the purpose of smoothing in language modelling? Explain Laplace smoothing....3/-

- 3-2. Part of speech tagging is one of the processes often carried out in natural language processing. (a) What is the purpose of part of speech tagging? Explain one situation where part of speech tagging is used. (c) What are the resources required to build a hidden Markov model (HMM) part of speech tagger? (d) In HMM part of speech tagging, we want to find the most probable sequence of tag T, given a sentence, W, where T= t 1, t 2,, t n and W=w 1, w 2,, w n. Two probabilities required to estimate argmax P(T W) are transition probabilities and observation likelihood. Describe the corpora required and steps to estimate transition probabilities and observation likelihood? (e) Use the transition probabilities and observation likelihoods given below to find out the most probable part of speech tags for each word, given the sentence banking on you. What is the name of the algorithm? VB NN IN PRP <s> -0.7-0.4-1 -0.5 VB -2-0.3-0.7-0.7 NN -0.4-1 -1.4-1 IN -0.7-0.4-2 -0.5 PRP -0.3-1 -0.5-2 Transition probabilities (in log). First column shows the source state while the first row shows the target state. e.g. P(NN <s>) = -0.4. <s> is the tag for the starting of a sentence. banking on you VB -1.6-1.3 -Infinite NN -1.4 -Infinite -Infinite IN -Infinite -0.3 -Infinite PRP -Infinite -Infinite -0.6 Observation likelihood (in log). E.g. P(VB banking) = -1.6. (11/100)...4/-

- 4-3. (a) Definite Clause Grammar (DCG) notation enables us to transcribe a set of phrase-structure rules directly into a Prolog program. Translate the following sentences into Malay and write the DCG rules that accepting them. The waiter brought the meal. The waiter brought the meal to the table. The waiter brought the meal of the day. Write your own DCG rules that would accept the following sentence: The nice hedgehog ate the worm in its nest. Then draw its corresponding tree. Do the same in Malay. Partial or shallow parsing is a technique used to extract incomplete syntactic representations. Identify the noun phrase and write down the head of noun phrase to recognize the noun groups of the following text: The big tobacco firms are fighting back in the way that served them well for 40 victorious years, pouring their wealth into potent, relentless legal teams. But they are also starting to talk of striking deals anathema for those 40 years, and a sure sign that, this time, victory is less certain. (The Economist, no. 8004, 1997). (5/100) To implement Earley algorithm in Prolog, we must first represent the grammar rules in chart form. The chart consists of rules such as np --> np pp [0, 2] which we represent as facts arc(np, [np,., pp], 0, 2). The start symbol is encoded as: arc(start, [., np], 0, 0). From the above example, create a list of your own grammar rules and draw the arcs of this sentence the meal of the day with the Earley algorithm. (8/100)...5/-

- 5-4. (a) First-Order Logic (FOL) is a flexible approach for a meaning representation language. Give FOL rule for the following sentences: All vegetarian restaurants serve vegetarian food. Mammals do not lay eggs. Not all mammals walk on two legs. Consider the following definition. patron: 1. a person who gives money or support to a person, an organization, a cause or an activity 2. a customer of a shop, restaurant, theater order: 1. to give an order to somebody 2. to request somebody to supply or make goods, etc. 3. to request somebody to bring food, drink, etc. in a hotel, restaurant, etc. 4. to put something in order meal: 1.an occasion where food is eaten 2. the food eaten on such occasion By refer to the above definition, annotate each word of the following sentence with their possible senses: The patron ordered a meal (3/100) Implement the complete semantic net of those words in. Disambiguate the senses of words in the sentence in using word definitions. (iv) List and describe briefly three (3) algorithms of automatic word sense disambiguation....6/-

KERTAS SOALAN DALAM VERSI BAHASA MALAYSIA - 6-1. (a) Nombor "1995" boleh ditulis dalam bentuk perkataan sama ada sebagai "seribu sembilan ratus sembilan puluh lima" atau sebagai "sembilan belas sembilan puluh lima" dalam teks Melayu. Jelaskan dalam keadaan apa 1995 ditulis sebagai "seribu sembilan ratus sembilan puluh lima" dan "sembilan belas sembilan puluh lima". Terangkan satu kaedah yang boleh digunakan untuk mengecam dan menanda nombor (anggap 4 angka) dalam teks Melayu. Contoh, mengecam 1995 dalam teks dan kemudian menanda seperti berikut [1995]. Terangkan langkah-langkah untuk menukar apa-apa nombor (anggap 4 angka) kepada bentuk perkataan yang betul apabila diberi suatu ayat. Contohnya, nombor 1995 kepada "seribu sembilan ratus sembilan puluh lima" jika ayat yang diberikan ialah nombor kenderaan saya ialah 1995. (5/100) Pembinaan model bahasa n-gram memerlukan sejumlah teks yang besar. Teks diperolehi perlu terlebih dahulu dinormalisasikan sebelum statistik yang berkaitan boleh diperolehi. Jelaskan langkah-langkah yang biasanya dilakukan semasa normalisasi. Diberi teks di bawah. Kirakan kebarangkalian unigram perkataan "Malaysia", P(Malaysia) dan semua kebarangkalian bigram jika diberi perkataan Malaysia, contohnya P(is Malaysia). Malaysia is a federal constitutional monarchy located in Southeast Asia. It consists of thirteen states and three federal territories and has a separated by the South China Sea into two similarly sized. regions, Peninsular Malaysia and East Malaysia (Malaysian Borneo). Apakah tujuan pelicinan dalam pemodelan bahasa? Terangkan pelicinan Laplace....7/-

- 7-2. Penandaan golongan kata ialah salah satu proses yang sering dilaksanakan dalam pemprosesan bahasa tabii. (a) Apakah tujuan penandaan golongan kata? Terangkan satu keadaan di mana penandaan golongan kata digunakan. (c) (d) (e) Apakah sumber yang diperlukan untuk membina penanda golongan kata model Markov tersembunyi (MMT)? Dalam penandaan golongan kata MMT, kita mencari urutan penanda T yang paling berkemungkinan, diberi ayat, W, di mana T = t 1 t 2,..., t n dan W = w 1, w 2,..., w n. Dua kebarangkalian yang diperlukan untuk menganggar argmax P(T W) ialah kebarangkalian transisi dan kebolehjadian pemerhatian. Jelaskan apa korpus yang diperlukan dan langkah-langkah untuk menganggarkan kebarangkalian transisi dan kebolehjadian pemerhatian? Gunakan kebarangkalian transisi dan kebolehjadian pemerhatian yang diberikan di bawah untuk mencari golongan kata yang paling berkemungkinan bagi setiap perkataan, jika diberi ayat "banking on you". Apa nama algoritma ini? VB NN IN PRP <s> -0.7-0.4-1 -0.5 VB -2-0.3-0.7-0.7 NN -0.4-1 -1.4-1 IN -0.7-0.4-2 -0.5 PRP -0.3-1 -0.5-2 Kebarangkalian transisi (dalam log). Ruang pertama menunjukkan keadaan sumber, baris pertama menunjukkan keadaan sasaran. Contoh, P(NN <s>) = -0.4. <s> ialah penanda bagi permulaan ayat. banking on you VB -1.6-1.3 -Infinite NN -1.4 -Infinite -Infinite IN -Infinite -0.3 -Infinite PRP -Infinite -Infinite -0.6 Kebolehjadian pemerhatian (dalam log). Contoh, P(VB banking) = -1.6. (11/100)...8/-

- 8-3. (a) Notasi tatabahasa Klausa Definit (DCG) membolehkan kita membuat transkripsi satu set peraturan struktur-frasa terus ke dalam program Prolog. Terjemahkan ayat berikut ke dalam Bahasa Melayu dan tuliskan peraturan DCG yang menerimanya. The waiter brought the meal. The waiter brought the meal to the table. The waiter brought the meal of the day. Tuliskan peraturan DCG anda sendiri yang boleh menerima ayat yang berikut: The nice hedgehog ate the worm in its nest. Kemudian lukiskan rajah pohonnya. Lakukan perkara yang sama untuk Bahasa Melayu. 3. Huraian sebahagian atau huraian cetek adalah suatu teknik untuk mendapatkan perwakilan sintaksis tidak lengkap. Kenalpasti frasa kata nama dan kepala bagi frasa nama untuk mengenali kumpulan kata nama bagi teks berikut: The big tobacco firms are fighting back in the way that served them well for 40 victorious years, pouring their wealth into potent, relentless legal teams. But they are also starting to talk of striking deals anathema for those 40 years, and a sure sign that, this time, victory is less certain. (The Economist, no. 8004, 1997). (5/100) Untuk melaksanakan algoritma Earley dalam Prolog, kita perlu terlebih dahulu memberikan peraturan-peraturan tatabahasa dalam bentuk carta. Carta tersebut terdiri daripada peraturan-peraturan seperti np --> np pp [0, 2] yang kita wakilkan sebagai fakta arc(np, [np,., pp], 0, 2). Simbol mula dienkod sebagai arc(start, [., np], 0, 0). Dari contoh di atas, buat satu senarai bagi tatabahasa anda sendiri dan lukiskan lengkok-lengkok bagi ayat the meal of the day dengan algoritma Earley. (8/100)...9/-

- 9-4. (a) Logik Arahan-Pertama (FOL) ialah pendekatan yang fleksibel bagi bahasa perwakilan makna. Berikan satu peraturan FOL bagi ayat-ayat berikut: All vegetarian restaurants serve vegetarian food. Mammals do not lay eggs. Not all mammals walk on two legs. Pertimbangkan definisi bagi perkataan yang berikut. patron: 1. a person who gives money or support to a person, an organization, a cause or an activity 2. a customer of a shop, restaurant, theater order: 1. to give an order to somebody 2. to request somebody to supply or make goods, etc. 3. to request somebody to bring food, drink, etc. in a hotel, restaurant, etc. 4. to put something in order meal: 1.an occasion where food is eaten 2. the food eaten on such occasion Dengan merujuk kepada definisi-definisi di atas, anotasikan setiap perkataan bagi ayat berikut dengan maknanya yang mungkin: The patron ordered a meal (3/100) Laksanakan rangkaian semantik yang lengkap bagi perkataan-perkataan di dalam. Nyahtaksakan makna-makna perkataan dalam ayat di dalam dengan menggunakan teknik definisi perkataan. (iv) Senarai dan huraikan secara ringkas tiga (3) algoritma bagi penyahtaksaan makna perkataan secara automatik. - ooooooo -