14 Sejarah keselamatan dan kesihatan pekerjaan BAB 2 undang keselamatan dan kesihatan pekerjaan selaras dengan ketetapar Konvension Nombor 155 dan Cadangan Nombor 164, Thhun 1981 Pertubuhan Buruh Antarbangsa. Banyak industri meletakkan tahap kepentingan keselamatan dan kesihatan pekerjaan selaras dengan pengeluaran dan pemasaran. Para pekerja dan kesatuan sekerja juga memberi perhatian yang wajar terhadap keselamatan dan kesihatan di tempat kerja. Perubahan-perubahan yang berlaku di dalam bidang keselamatan dan kesihatan pekerjaan memberikan kesedaran menyeluruh terhadap kepentingan untuk menyediakan tempat kerfa yang selamat dan sihat. Namun demikian, keupayaan syarikat dan firma untuk mengadakan tempat kerja yang bebas daripada sebarang bahaya adalah terhad. Pengamal-pengamal keselamatan dan kesihatan pekerjaan menyarankan supaya indusui mengambil pendekatan bersepadu untuk mangatasi masalah keselamatan dan kesihatan pekerjaan dengan mengembelingkan usaha dan kepakaran yang sedia ada. Ramai yang menyokong pendekatan ini kerana: 1. banyak boleh dipelajari daripada pengalaman orang lain dengan berkongsi pengetahuan tentang masalah keselamatan dan kesihatan di tempat kerja, terutama masalah kesihatan yang berpunca daripada pengunaan dan pengendalian bahan-bahan toksik; 2. menggalakkan pencegahan kemalangan dengan mempelajari pengalaman orang lain; 3. jalinan kerjasama di antara syarikat dalam industri yang sama boleh menghasilkan pangkalan data yang lebih; 4. memberikan tahap kepakaran yang tinggi dalam mengurus keselamatan dan kesihatan di tempat kerja; dan 5. menjadikan kerjaya keselamatan dan kesihatan pekerjaan lebih profesional. SEJARAH PEMBANGUNAN KPP Seiarah pembangunan keselamatan dan kesihatan pekerjaan akan dibincang mengikut sub topik seperti yang berikut: 1. Zaman sebelum Revolusi Perindustrian. 2. Era Revolusi Perindustrian. 3. Peranan yang dimainkan oleh Pertubuhan-pertubuhan Sekerja. 4. Peranan yang dimainkan oleh beberapa penyakit pekerjaan. 5. Peranan beberapa pertllbuhan/badan dunia. 6. Perkembangan keselamatan dan kesihatan pekerjaan di Malaysia.
BAB 2 Seiarah keselamatan dan kesihatan pekeriaan 15 I r -i-lapxn t_,'. 1981 ta-*. iahap fe--::.uaran d : ":hatian E-r-"::l d8n b;.::'rngan n::rlikian,!i':-: bebas he-'-..rtatan Ir"::iambil D r.:>ihatan I ':lla ada. n :.'rkongsi!r-"-: -lt keria,!l: dan X:-.:rlaman boleh kc -..amatan Iesional. Er JlDmcang f\-sla Zaman Sebelum Revolusi Perindustrian Sejarah pergerakan keselamatan dan kesihatan pekerjaan boleh dikesan seiak zamarr purba lagi. Terdapat bukti bahawa Raja Hammurabi dari kerajaan purba Babylon (2000 B.C.), pada tahun ketiga puluh pemerintahannya telah mencipta Tatacara Hammurabi, iaitu satll tatacara bagi mengendali mereka yang mengalami kecederaan, hukuman ke atas kecuaian dan kealqaan yang menyebabkan kecederaan, dan bayaran bagi perkhidmatan kesihatan) Thtacara itu telah membuktikan bahawa telah wujud kesedaran sejak lebih 4,000 tahun yang lalu tentang kehendak untuk membela dan mengawal kerosakan atau kerugian yang tidak diigini. Tatacara itu kemudiannya menjadi ikutan di kalangan raja-rajamesir. Semasa pemerintahan Raja Rameses II (1500 B.C.), baginda telah mewujudkan perkhidmatan kesihatan industri untuk memberi penjagaan kesihatan kepada para pekerja binaan. Semua pekerja binaan dikehendaki mandi setiap hari dan menjalani pemeriksaan kesihatan. Pekerja yang jatuh sakit diasingkan daripada mereka yang sihat. Keselamatari dan kesihatan pekerjaan iuga telah dikesan di Rom. Orang-orang Rom telah membina sistem pembentungan najis, tandas, dan tempat mandi awam. Rumah-rumah yang dibina mementingkan pengudaraan yang baik. \Walau bagaimanapun keprihatinan terhadap keselamatan dan kesihatan pekerjaan menurun dan sambutan menjadi dingin selepas tempoh itu. Kesedaran terhadap keselamatan dan kesihatan mendapat sambutan semula apabila beberapa penyakit yang dialami pekerja telah dikesan berpunca daripada pekerjaan dan keadaan di tempat kerja. Pada tahun 1567, Philippus Aureolus menulis tentang penyakit paru-paru di kalangan pelombong. Penulisannya yang berjodol, "On the Miners'Sickness and Other Miners'Diseases" menyennrh anatara lain penyakit-penyakit yang dialami oleh ahli-ahli kaji logam dan pelebur-pelebur besi, dan penyakitpenyakit yang berpunca daripada cara pengendalian dan pendedahan kepada raksa. Pada masa yang sama, Georgius Agricola menerbitkan karyanya yang berjodol, "De Re Metallica" yang menekankan kepada keperluan pengudaraan yang baik di dalam lombong dan memperincikan beberapa kaedah yang boleh digunakan untuk menyedut udara bersih ke dalam lombong. Pada kurun ke lapan belas, Bernardino Ramazzini telah berjaya membuktikan hubungan di antara penyakit yang dialami oleh pekerja dengan pekerjaan yang dilakukannya. Dalam tulisannya yang berjodolr "Discourse on the Diseases of Workers" beliau mengaitkan penyakit pekerjaan dengan cara bahan-bahan berbahaya dikendalikan, dan juga pergerakkan badan yang keterlaluan.
16 Sejarah keselamatan dan kesihatan pekerjaan BAB 2 EraRevo usiperindustrian:eropahdanamerikasyarikat RevolusiPerindusuiantelahmembawaperubahanyangketaraterhadapcaracarabarangandihasilkan.Antaraperubahanyangdibawanyaialah: tenaga manusia dan haiwan digantikan dengan kuasa wap; 1. p"t erlu digantikan dengan mesin automasi; 2. \ cara-carabaru diperkenalkan untuk menukar bahan-badan mentah; dan 3. pengkhususan dan p enyusunan kerj a menghasilkan pengasingan 4. pekeriaan. * f,". Perubahan-perubahanitujugatelahmembawabersama-samapelbagat ancaman keselamatan dan kesihatan pekerjaan yang lebih tinggi' Penggunaan kuasawap,mesindanjenterameningkatkanpotensiancamanbesarkepada nyawadankecederaanberat'curu-ta'"baruyangdigunakanuntukmenukar bahan-bahanmentahiugamembawabersamabahaya-bahayabarukepa$a kecederaandanpenyakitpekerjaan'pengkhususantugasmenyebabkan pekeria meniadi jemu dan kurang *-11"t' dan me11-rekatkan kemungkinan kemaiangansertakecederaan.persekitarantempatkerjamenjadilebih berisiko tinggi. SuasanapersekitarantempatkerjadiEropahkhususnyaEnglanddan Amerika S1'arikatidak banyak berbeza' Revolusi Perindustrian memaparkan suatlr zamaflourr, *t"tnjukkan keadaan tempat keria yang sangat buruk dan kebajikanparapekeriatidakdititikberatkanlangsung.padazamaflitu,tahab keselamatan dan t esih-atan pekeriaaq-?dalah sangat rendah' Tempoh b*eria ;ff';';;;; -&n r"'l*r'"1" vang diilku[dn-?mcet-nufar berat' dan keadaan tempat kerja yang tidak selamat dan tidak sihal Buruh kanak-kanak pula meniadi suatu kebiasaan' *o--^rlrqnlz-qn rnn Di England, ekoran daripada wabak demam yang mengorbankan ramal pekerjakanak-kanakdik langkapas,orangawamdimanchestertelah meminta keadaan tempat keria yang lebih baik diwujudkan di kilang-kilang' Desakanorang?wamitutelahberjayamemaksakerajaanmembaikikeadaan ar-a.*p" t.riu.[errut pertama kali suatu akta yang memberi perlindungan keselamatan dan i...it'"'ut' pekeriaan telah gub-al',akt1 feqilatal'*iy:t" Aperentis 1sQ2 (The Heatth and Moral d Appranti'ce Act 1802) telah ---\ _ dilutgskan} I)engan penguatkuasaan akta itu, bermulalah penglibatan kerajaan dalam keselamatan di tempat kerja di England'
BAB 2 Sejarah keselamatan dan kesihatan pekerjaan 17 I I hp cara- ]rh: dan I pelbagai tslrunaan r kepada :rnenukar u kepada yehabkan nn*kinan idr lebih pn.l dan n;larkan hrr'-rk dan iu.teltab ft b'ekerja )er:r. dan nat-t<anak lan ramai eter telah ng-kilang.!i keadaan lindungan [an Moral Kt]:, telah n keraiaan Ptrkembangan pglat Egktor perindustrian di Amerika Syarikat telah menyebabkan keadaan tempat kerja yang merbahaya menjadi suatu perkara biasa. Pemeriksaan kilang mula diperkenalkan di Massachusetts pada tahun 1867. Pada tahun 1869 badan perundangan Pennsylvania meluluskan undang-undang keselamatan lombong yang mengkehendaki semua lombong mewujudkan dua ialuan keluar. Bureau of Labour Statistic (BLS) telah ditubuhkan pada tahun 1869 untuk mengkaji kemalangan industri dan melaporkan maklumat-maklumat yang berkaitan dengan kemalangan itu. Pada tahun!892, safll program keselamatan yang pertama dalam sejarah p.il"o"rt ran Amerika telah Ofi,rrtriilkan akibat daripada letupan yang telah berlatu di kilang besi di Illnois. Ekoran daripada letupan itu, satu jawatankuasa di kalangan pengurus telah dibentuk untuk menyiasat dan membuat cadangan. C*aung"n--cadangan daripada jawatankuasa itu telah dijadikan asas untuk membentuk program keselamatan yang sehingga kini masih dianggap sebagai program keselamatan pertama pernah wuiud dalam s -ej arah perindustrian Amerika. Sekitar tahun 1900, Frederick Thylor mula mengkaji kecekapan dalam sektor pembuatan. Fokus kajian beliau ialah untuk mengenal pasti kesan beberapa faktor ke atas produktiviti, kecekapan, dan keuntungan. \Talaupun tumpuan utama kajian Taylor bukan kepada soal-soal keselamatan, beiiau berjaya menghubungkan kehilangan masa perorangan dengan polisi dan prosedur pengurusan. Penemuan Frederick, telah membenihkan satu langkah ke arah kesedaran keselamatan yang menyeluruh. Pada tahun 1907, kira-kira 3,200 orang pelombong di Amerika telah mengalami kemalangan maut di tempat kerja. Akibat daripada itu, sebuah Biro (Bureau of Mines) telah ditubuhkan bagi menyiasat kemalangan, memeriksa hazard kesihatan, dan membuat cadangan penambahbaikan. Pada tahun 1908 buat pertama kalinya pampasan pekerjaan diperkenalkan di Amerika. Atas usaha dan desakan Association of Iron and Steel Electical Engineers (AISED, yang ditubuhkan pada tahun 1900s, suatu mes],'uarat pertama Kongres Kooperasi Kes-elamatan (Cooperatizt'e Safety Congress) berjaya diaturkan di Milwaukee pada tahun 1912. Hasil daripada pertemuan itu, satu tahun berikutnya, Majlis Kebangsaan Keseiamatan Industri (I{ational Council o.f Industrial Safety) ditubuhkan di Chicago, Illinois. Organisasi itu kemudiannya bertukar menjadi Majlis Keselamatan Kebangsaan (National Sa.fety Council) pada tahun 1915. Beberapa undang-undang telah diwujudkan selepas tahun 1960an, umpamanya Akta Kontrak Perkhidmatan; Akta Pekerja Kontrak dan Piawai Keselamatan; dan lain-lain. Akan tetapi
18 Sejarah keselamatan dan kesihatan pekerjaan BAB 2 pemakaian akta-akta ini adalah terhad kepada sebilangan pekerja sahaja. Menurut Pertubuhan Jurutera-jurutera Pengilangan (Society of Manufacturing Engineers), (David: 1999) perundangan yang lebih signifikan diperlui kerana: Generally, the state legislated safety requirements onl1,t in specific industries. had inadequate safety and health standards, and had inadequate budgets for enforcement... The injury and death toll due to indusnial mishaps was still... too high. In the late 1960s, more than 14,000 employees were killed annually in connection with their jobs... Work injury rdtes were taking an upswing. *tr s, * t f Lanjutan daripada peristiwa-peristiwa itu, Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1970 dan Akta Keselamatan Lombong Kebangsaan 1977 telah ditubuhkan di Amerka Syarikat. Peranan Pertubuhan Pekerja Pertubuhan pekerja telah memainkan peranan yang penting di dalam pembangunan pergerakan keselamatan di Amerika Syarikat. Bermula daripada Revolusi Perindustrian, pertubuhan pekerja di Amerika Syarikat telah berjuang untuk keadaan pekerjaan yang lebih selamat dan pampasan yang berpatutan bagi kecederaan dalam pekerjaan. \Talaupun peranan yang dimainkan oleh Kesatuan Sekerja dalam mempromosikan keselamatan dan kesihatan pekerjaan pada umumnya diakui, ada pandangan _vang menentangnya. Mereka yang menentang berpendapat bahawa peranan kesatuan sekerja sebenarnya menekan kemajuan keselamatan dan kesihatan kerana tuntutan kesatuan sekerja terhadap suasana dan keadaan pekerjaan yang lebih selamat selalunya disertakan bersama-sama dengan tuntutan terhadap upah yang lebih tinggi/baik. Oleh itu, sebarang tuntutan bagi keadaan kerja yang lebih selamat mendapat tentangan daripada pihak pengurusan kerana digabungkan bersama dengan tuntutan kenaikan upah. Namun begitu, apa jua pandangan yang diutarakan, pada hakikatnya keadaan pekerjaan pada ketika itu mencerminkan pihak pengurusan yang tidak peka kepada keselamatan. Antara sumbangan penting pertubuhan pekerja kepada pergerakan keselamatan ialah usaha-usaha mereka menentang undang-undang antiburuh mengenai keselamatan di tempat kerja. Undang-undang antilabor yang ditentang dan berjaya dihapuskan termasukah The Fellow Seraant Rule, The Doctrine of Contributory Negligence, dan The Concept of Assumption of Risk.
BAB 2 Sejarah keselamatan dan kesihatan pekerjaan 19 sahaja. 'Xturing *erana: dustries, ilgets for uras still re killed *ing an Sihatan l- telah i dalam lermula 51'arikat mpasan ' dalam numnya Fentang!enekan sekeria dalunya g lebih tselamat Dungkan ndangan :tika itu Fn. rgerakan ng antibor yang lule, The f Risk. Di bawah the fellow seraant rule, majlkan tidak dipertanggungjawab ke atas kecederaan yang menimpa pekerja di tempat kerja yang berpunca daripada kecuaian pekerja lain. Contohnya, jika pekerja X tergelincir dan rebah, dan mengalami kecederaan yang mengakibatkan dia lumpuh, akibat tindakan pekerjay yang menumpahkan minyak di lantai dan membiarkan tumpahan itu, majikan dibebaskan daripada liabiliti tersebut. Jika perbuatan (kelalaian/ kecuaian) pekerja itu sendiri yang menyebabkan beliau cedera, majikan juga dibebaskan daripada sebarang liabiliti yang berpunca daripada kelalaranl kecuaian tersebut di bawah The Doctrine of Contributory Negligence. The Concept of Assurnption of Rzsfr telah diasaskan kepada teori bahawa orang yang menerima sesuatu pekerjaan juga menerima sebarang risiko yang datang dengannya. Konsep ini mengandaikan seseorang pekeria yang menerima secara sukarela sesuatu pekerjaan juga menerima akibat daripada tindakannya semasa menjalankan pekerjaan itu, dan majikan tidak boleh disalahkan. Oleh kerana kebanyakan daripada kemalangan di tempat keria melibatkan kecuaian/kelalaian di pihak pekerja atau kumpulan pekeria, maiikan tidak perlu berbuat sesuatu mengenainya. Keadaan itu menyebabkan majikan tidak berminat dan kurang insentif untuk mengadakan persekitaran kerja yang selamat. Pertubuhan pekerja memainkan peranan penting dalam mendedahkan persekitaran kerja yang buruk kepada masyarakat. Hasilnya, masyarakat mula sedar dan mendesak supaya undang-undang yang berpihak " kepada majikan dihapuskan. Peranan Penyakit Pekerjaan Masalah kesihatan khusus dengan sesuatu hazard pekerjaan telah memainkan peranan utama dalam pembangunan pergerakan keselamatan dan kesihatan moden. Masalah-masalah kesihatan itu mencetuskan kesedaran masyarakat kepada keadaan dan persekitaran pekerjaan yang merbahaya dan tidak sihat. Kesedaran dan desakan itu kemudiannya telah menghasilkan perundangan, peraturan) prosedur kerja, dan persekitaran keria yang lebih baik. Pada tahun 1800an, penyakit paru-paru di kalangan pekeria lombong arang batu merupakan masalah utama di Great Britain. Pendedahan yang kerap kepada debu arang batu membawa kepada wabak antrocosis di kalangan pelombong arang batu di Great Britain. Penyakit ini juga dikenali sebagai black spit,yang mula dikesan pada tahun 1800an sehingga tahun 1875, telah dihapuskan melalui langkah-langkah keselamatan dan kesihatan seperti meningkatkan pengedaran udara bersih dan memendekkan waktu kerja. Namum demikian, pada tahun 1930an, Great Britain dikejutkan sekali lagi dengan kemunculan semula penyakit paru-paru di kalangan pelombong
20 Sejarah keselamatan dan kesihatan pekerjaan BAB 2 arang batu. Para saintis Inggeris menggunakan istilah coal-miner'. pneunuoconzosz's, atau CSflR untuk menghuraikan penyakit yang dihidapi oleh pelombong arang batu. Pada tahun 1943, Great Britain menyifatkan C\WF sebagai penyakit yang boleh dituntut pampasan, tetapi Amerika Syarikat tidak berbuat demikian walau pun wabak penyakit itu merebak di kalangar: pelombong diamerika Syarikat.Isu itu mula mendapat perhatian apabila satl: letupan berlaku di lombong arang batu di\westverginia yang mengorbankan tujuh puluh lapan pelombong pada tahun 1968. Kongres mula membincangkan peristiwa itu, dan Akta Keselamatan dan Kesihatar: Lombong Arang Batu (Coal Mine Heahh and Safety Act) dlluluskan pada tahun 1969. Akta itu kemudiannya dipinda pada tahun 1977 untukmeluaskan liputannya. Penyakit paru-paru di kalangan pelombong tidak terhad kepada pendedahan terhadap debu dan partikel arang batu sahaja. Terdapat juga penyakit-penyakit lain di kalangan pelombong, antara yang paling kerap ialah silocosis. Penyakit ini mula dikesan apabila ramai pekerja projek janakuasa hidro di tvest Verginia jatuh sakit dan mati. Siasatan mendapati bahawa terowong yang mereka galikan itu terletak di suatu kawasan kaya dengan bahan silika. Peristiwa itu yang juga dikenali sebagai, the Gauley Bridge Disaster, telah mencetuskan kemarahan rakyat. Perhatian rarflai mula tertumpu kepada permasalahan di tempat kerja. Kerajaan menganjurkan satu Persidangan Silikosis Kebangsaan yang dihadiri oleh ;wakil-wakil industri. perniagaan, dan kerajaan. Antara rumusan yang diperolehi daripada persidangan itu ialah keputusan kaiian yang menunjukkan bahawa partikel dan debu silika adalah punca sebenar penyakit silikosis. Keracunan raksa juga merupakan satr-r lagi masalah kesihatan yang turut menyumbang kepada evolusi pergerakan keselamatan dan kesihatan. Peristiwa keracunan raksa telah menyebabkan masyarakat memberi perhatian kepada tempat kerja yang tidak selamat. Penyakit ini mula dikesan di Minamata, sebuah perkampungan nelayan Jepun pada tahun 1930an. Siasatan mendapati bahawa punca penyakit itu datangnya daripada sejenis kimia, iaitu raksa methyl, yang terdapat dalam rantaian makanan terutamanya ikan-ikan yang ditangkap di teluk itu. Teluk itu mendapat bekalan raksa methyl dengan banyaknya daripada bahan buangan kilang kimia yang berdekatan. Di Amerika Syarikat, keracunan raksa menjadi satu isu pada tahun 1940an hasil daripada siasatan yang tertumpu kepada industri pembuatan topi di NewYork. Kaiian mendapati ramai pekerja industri itu mempamerkan gejala penyakit yang serupa dengan apa yang pernah dialami oleh penduduk Minamata di Jepun. Pengkaji berjaya membuktikan bahawa penyakit yang
BAB 2 Sejarah keselamatan dan kesihatan pekeriaan 21 ) : 'ti-niner's lcnrdapi oleh Tira-jian C\)fP S'"'arrkatidak I ci kalangan m.apabila satu nengorbankan ongres mula ln Kesihatan biuskan pada hrk meluaskan rhad kepada ferjapat juga ne rerap ialah i:k ranakuasa hp.-: bahawa k,:.a dengan 8",,.+ Bridge renai mula F^--rrkan satu nl- rndustri, lh.- Jaripada la.' a partikel h ', ang nlrut h x:sihatan. be:- perhatian b :*esan di lu;:1930an. ;ip,ja sejenis I tr:utamanya beir:jan raksa E }i:.nia yang lrh.:n 1940an naten topi di Derkan gejala *r penduduk penl-akit yang :ialami oleh pekerja indusri topi itu berpunca daripada bahan kimia, iaitu ::ksa nitrat yang digunakan. Penggunaan bahan raksa di dalam industri topi ::lah diberhentikan, sebaliknya sejenis bahan kimia yang kurang merbahaya, rerru hidrogen peroksid, digunakan sebagai ganti. Asbestos adalah satu lagi bahan yang penting di dalam eyolusi pergerakan keselamatan dan kesihatan. Suatu masa dahulu, asbestos dianggap sebagai saru bahan yang ajaib kerana penggunaannya yang meluas di dalam hampir semua kegiatan terutamanya dalam industri pembinaan. Berjuta-juta bangunan mengandungi bahan asbestos. Apabila bangunan menjadi usang, bahan-bahan asbestos yang reput dan relai mengeluarkan serabut-serabut r ang halus dan berterbangan di udara. Serabut-serabut itu amat merbahaya kepada kesihatan' Oleh kerana itu mereka yang bekerja dengan asbestos memeriukan latihan dan peralatan yang khas. Feranan Pertubuhan/Badan Dunia Pertubuhan-pertubuhan dunia khususnya Pertubuhan Buruh Antarbangsa turut memainkan peranan dalam menyumbang ke arah kebajikan, keselamatan, dan kesihatan pekerjaan. Antara konvensyen yang terah dimaktubkan bagi rujuan itu ialah seperti yang berikut: 1. Konvension Nombor 1, Tahun 1919 menetapkln \Waktu Kerja Tidak Melebihi Lapan (S) Jam Sehari Atau Empat Puluh Lapan (48) Jam Seminggu. 2. Konvension Nomb or l4,thhun 1921 menetapkan cuti Rehat Mingguan. 3. Konvension Nombor ro2, Thhun 1956 menetapkan penyediaan Kemudahan-kemudahan Kebajikan. 4. Konvension Nombor 138, Thhun 1973 menetapkan Had umur Minima Pekerja. 5. Konvension Nombor 14g dan cadangan Nombor 156, Thhun lg77 tentang Persekitaran pekerjaan (pencemaran [Jdara, Bising dan Gegaran). 6. Konvension Nombor 155 dan cadangan Nombor 164, Thhun 19g1 tentang Keselamatan dan Kesihatan pekerjaan. 7. Konvension Nombor L6r dan cadangan Nombor 171, Thhun 19g5 tentang Perkhidmatan Kesihatan. 8. Konvension Nombor 119 dan cadangan Nombor r1g, Thhun 1963 tentang Pengadangan Mesin. 9. Konvension Nombor r74 d,an cadangan Nombor 1g1, Thhun rgg3 tentang Pencegahan Kemalangan Besar Industri.